Ngô Nhân Dụng
Bà Hillary Clinton bỗng dưng làm cho Cộng sản Trung Quốc bị nhột. Một
bài bình luận trên Tân Hoa Xã hỏi: “Tại sao bà Clinton lại công du đến
một nước chỉ có 11,000 dân làm cái gì?”
Cái nước nhỏ bé đó là Cook Islands, thực ra dân số gần 20,000 người
nhưng Từ điển Bách khoa bên Tàu chưa cập nhật. Một nước 20,000 dân thì
không có lý do nào làm cho một nước 1,300,000,000 dân phải bị nhột và
làu bàu chỉ trích nước Mỹ. Nhưng Tân Hoa Xã nhắc đến để báo động với dân
Trung Hoa là chính quyền Mỹ vẫn tiếp tục đẩy mạnh bao vây Trung Quốc!
Chắc chắn khi đến quần đảo Cook, bà ngoại trưởng Mỹ sẽ không lên
giọng giảng giải cho chính phủ nước này phải tôn trọng nhân quyền, cũng
không khuyên bảo họ phải tôn trọng chủ quyền trên biển của lân bang.
Quốc gia nhỏ bé này theo chế độ dân chủ đại nghị, quyền tư pháp độc lập
với ông thủ tướng và Quốc Hội, theo truyền thống Anh quốc. Mỗi đảo trong
số gần 20 hòn đảo lớn đều có hội đồng xã do dân bầu lên. Họ liên kết
với New Zealand để được trợ giúp về kinh tế, nhận nữ hoàng New Zealand,
tức là nữ hoàng Anh làm quốc trưởng. Trung Quốc cũng viện trợ cho chính
phủ quần đảo Cook, đã xây tặng họ trụ sở cảnh sát toàn quốc, mà không
biết có đặt máy nghe lén hay không!
Bài bình luận trên Tân Hoa Xã kể tội nước Mỹ đang bao vây Trung Quốc.
Họ phân tích: “Nửa sau thế kỷ 20 và đầu thế kỷ này chiến lược của Mỹ
đặt trọng tâm vào Châu Âu. Trong nhiệm kỳ của Tổng Thống George W. Bush
thì ông dồn hết năng lực vào chiến tranh Afghanistan và Iraq. Nhưng
trong hai năm qua chính quyền Barack Obama đã nâng cao khẩu hiệu Trở về
Châu Á; năm ngoái ông Obama đã khẳng định điều đó trước Quốc Hội
Australia, Úc Châu. Washington đã thắt chặt quan hệ quân sự với Nhật
Bản, Nam Hàn, Úc và Philippines. Obama gia tăng số thủy quân lục chiến
đồn trú ở bờ biển phía Bắc nước Úc. Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Leon Panetta
tuyên bố thay đổi kế hoạch điều động hải quân. Trước kia là một nửa ở
Châu Á; bây giờ là 60% sang Châu Á! Mỹ đã thao diễn quân sự với các nước
Nhật Bản, Nam Hàn, Philippines, Thái Lan và cả Việt Nam! Trong thời
gian Trung Quốc và Nhật Bản đang cãi nhau về quần đảo Ðiếu Ngư thì Mỹ đi
tập trận trên biển với Hải Quân Nhật suốt 37 ngày! Năm ngoái, số vũ khí
Mỹ bán cho nước khác đã lên tới hơn 66 tỷ đô la, phần lớn bán cho các
nước Châu Á. Ðầu năm 2013 tới, lần đầu tiên Mỹ sẽ điều động tới
Singapore những tầu chiến cận duyên (littoral combat ship, LCS).
Tân Hoa Xã còn nhắc lại từ năm 2009 chính quyền Obama đã cổ động cho
một hiệp ước Hợp tác Kinh tế Chiến lược Xuyên Thái Bình Dương (TPP,
Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement), để lôi kéo các
nước Á Ðông liên kết kinh tế với Mỹ chặt chẽ hơn.
Nhưng , theo cơ quan thông tấn Bắc Kinh thì thế lực kinh tế của Mỹ
trong vùng đang thua Trung Quốc. Trung Quốc đã trở thành nước mua hàng
của Nhật Bản nhiều nhất, chiếm 20% trong năm 2010; trong khi Mỹ chỉ còn
mua 15% số hàng Nhật xuất cảng. Vì “ganh tị” nên Mỹ đang tìm cách chia
rẽ Trung Quốc với các nước trong vùng; để hưởng lợi. Tất nhiên, theo Tân
Hoa Xã thì Mỹ không có hy vọng thành công: Kinh tế Mỹ không đủ sức mạnh
hay tài nguyên để ngự trị vùng Châu Á Thái Bình Dương!
Có lẽ nghe bấy nhiêu lời của Tân Hoa Xã cũng đủ. Một điều mà họ không
nhắc tới là chính kinh tế Trung Quốc đang trên đà xuống dốc.
Tuần trước mục này đã trình bày những sự kiện và con số cho thấy nền
sản xuất công nghiệp của Trung Quốc đang ứ đọng hàng hóa không bán được.
Trên các mạng tư nhân của dân Trung Hoa ở lục địa đang truyền nhau một
bài nhận định của Lý Tả Quân, một nhà kinh tế làm trong viện nghiên cứu
chính phủ. Ông Lý Tả Quân nói chuyện trong nội bộ từ năm ngoái, nhưng
bản báo cáo của ông vừa mới bị lọt ra ngoài ngày 21 Tháng Tám vừa qua.
Từ năm trước, Lý Tả Quân đã tiên đoán: “Kinh tế Trung Quốc sẽ lâm
nguy” (Ông Lý dùng chữ “kinh tế nguy cơ”) và báo động các ngân hàng, các
cấp chính quyền địa phương sẽ vỡ nợ vào năm 2013. Ðây là điều mà giới
phân tích trong và ngoài Trung Quốc đã báo động từ lâu. Nhưng tình trạng
mỗi ngày một xấu hơn. Các ngân hàng do nhà nước kiểm soát cho các công
ty quốc doanh vay, khi các công ty này không bán được hàng thì họ cũng
không trả được nợ. Các cấp chính quyền địa phương lâu nay thu tiền vào
ngân sách phần lớn nhờ tịch thu đất ruộng của dân để đem bán lại cho các
xí nghiệp với giá cao; đến lúc nguồn thâu đó sẽ cạn; trong khi họ cũng
mang đầy nợ từ các ngân hàng.
Lý Tả Quân tiên đoán giữa năm 2013 thì tình trạng này sẽ đi tới mức
chịu không nổi, phải phá sản. Trong năm 2012 nhóm lãnh đạo đương nhiệm
Hồ Cẩm Ðào, Ôn Gia Bảo sắp chuyển giao ngôi vị cho Tập Cận Bình và Lý
Khắc Cường; cho nên guồng máy nhà nước cố giữ để không có chuyện nào xấu
xẩy ra. Họ có tiền để tiếp tục đưa cho các ngân hàng bù vào chỗ nợ xấu
không đòi được. Nhưng nhóm lãnh đạo mới sẽ khó giữ mãi chính sách đó.
Chậm nhất là đến năm 2014 hay 2015 thì nhiều xí nghiệp cỡ trung và nhỏ,
hầu hết các ngân hàng và cơ quan chính quyền sẽ vỡ nợ. Nhà kinh tế lão
thành Mao Vu Thức đồng ý với Lý Tả Quân, cũng nói trên các mạng: “Rất có
thể sẽ xảy ra đột biến.” Từ vấn đề kinh tế sẽ dẫn đến hàng loạt các vấn
đề xã hội, uy quyền của đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ suy yếu.
Tuần trước, mục này đã báo tin chỉ số PMI của Trung Quốc sụt giảm,
nhưng đầu tuần này còn tệ hơn nữa. PMI của HSBC là một chỉ số được Ngân
hàng Hồng Kông Thượng Hải tính toán sau khi thu thập dữ kiện từ các nhà
sản xuất công nghiệp, nhằm dự đoán tương lai của các ngành sản xuất
(HSBC Purchasing Managers' Index™). Khi nào chỉ số PMI của một nước
xuống dưới 50 tức là sản xuất công nghiệp đang xuống.
Trong Tháng Bẩy chỉ số này đã xuống tới 49.3, giữa Tháng Tám xuống
47.8; nhưng ngày Thứ Hai, 3 Tháng Chín, vừa qua HSBC cho biết chỉ số PMI
trong toàn thể Tháng Tám chỉ còn là 47.6. Như vậy là trong suốt 11
tháng vừa qua chỉ số PMI của Trung Quốc liên tục nằm dưới 50. Ðiều đáng
chú ý là chỉ số sản xuất công nghiệp của Trung Quốc vẫn xuống mạnh mặc
dù đầu mùa Hè năm nay chính quyền Trung Cộng đã thả lỏng cho bơm thêm
tiền vào để kích thích sản xuất! (Xin ghi thêm chỉ số PMI của HSBC tại
Việt Nam; trong Tháng Bẩy là 43.6, Tháng Chín lên 47.9, tình trạng sản
xuất công nghiệp tiếp tục giảm, vẫn dưới chỉ số 50, như các đồng chí vĩ
đại).
Một hình ảnh dễ thấy nhất là ngành sản xuất thép, mà Trung Cộng đã
bơm vào không biết bao nhiêu tỷ Mỹ kim để xây dựng nhà máy, rồi thép chế
ra bán không được. Trong bốn tháng qua giá thép giảm gần 20%; trong nửa
năm đầu tiền lời của các công ty thép giảm 96% so với sáu tháng đầu năm
ngoái. Nhiều công ty thép đã tự xóa bỏ các hợp đồng mua sắt quặng.
Nhưng các công ty của nhà nước vẫn được lệnh chính quyền, đặc biệt là
chính quyền địa phương thúc đẩy phải cho máy chạy đều đều, dù sau khi
chế ra thì hàng chỉ cất vào kho.
Tại sao họ lại có hành vi lạ lùng như vậy? Vì các cán bộ sẽ được
thăng thưởng nếu “tổng số sản xuất lên.” Một triệu tấn thép chất đầy
trong kho hay mười ngàn ngôi nhà xây xong bỏ trống; nhưng trị giá của
tất cả những thứ đó vẫn được ghi trong số thống kê; đóng góp vào con số
tổng sản lượng nội địa (GDP), cho thấy nó vẫn gia tăng! Năm nay, sau khi
có giới lãnh đạo mới trong đảng Cộng sản, họ sẽ tính sổ các cán bộ coi
anh chị nào đáng lên, anh chị nào phải xuống. Cho nên các quan địa
phương càng phải “phấn đấu” cho nhà máy chạy.
Trong một nền kinh tế bình thường, khi hàng tồn kho gia tăng thì
người ta biết kinh tế sắp suy yếu, phải giảm bớt sản xuất. Ở Trung Quốc
thì hàng tồn kho cứ chất đống mãi cũng không sao, cho đến khi tức nước
vỡ bờ!
Kinh tế Trung Quốc trên căn bản vẫn chưa phải kinh tế thị trường.
Trên tạp chí Foreign Affairs tháng này, Giáo Sư Bùi Mẫn Hân (Minxin
Pei), nhà kinh tế Trung Quốc sống ở Mỹ, nhận xét rằng: “Cảnh kinh tế trì
trệ của Bắc Kinh không phải do chu kỳ kinh tế lên xuống, cũng không
phải vì các nước khác bớt mua hàng. Căn bệnh của kinh tế bắt rễ sâu hơn.
Ðó là vì guồng máy nhà nước phí phạm tài nguyên tiền vốn và chèn ép
giới kinh doanh tư; vì từ trong hệ thống không nảy ra sáng kiến, phát
minh; và vì một tầng lớp lãnh đạo tham lam chỉ nghĩ cách làm giầu cho
chính họ và bảo vệ các đặc quyền của họ mãi mãi.”
Ðó là tình trạng thực của kinh tế Trung Quốc, dù nước Mỹ có trở lại
vùng Á Ðông hay không; dù bà Hillary Clinton có thăm quần đảo Cook hay
không. Chính quyền Trung Cộng phải luôn luôn gây ồn ào về chính sách
“bao vây, ngăn cản” của chính quyền Mỹ vì đó là một cách nuôi tinh thần
bài ngoại. Từ gần 200 năm nay, dân Trung Hoa đã có ác cảm với người da
trắng. Khơi dậy tình tự thù ghét đó là để cho dân quên đi những bất công
xã hội, môi trường ô nhiễm, và những vụ đấu đá chém giết nhau để tranh
giành quyền lực trong nội bộ một đảng tham ô!
Dân Trung Quốc không được tự do tìm hiểu và thảo luận về nỗi khó khăn
của chính nước họ. Hai tuần trước, ông Từ Hoài Khiêm (Xu Huaiqian), 44
tuổi, chủ biên tạp chí Ðại Ðịa của nhật báo Nhân Dân đã nhảy lầu tự vẫn.
Trong blog của ông còn để lại một lời trối trăn: “Nỗi đau đớn của tôi
là vì tôi dám suy nghĩ, nhưng lại không dám nói lên. Nếu dám nói ra, tôi
cũng không dám viết. Mà nếu tôi dám viết, cũng không ai đăng!”
