Hiệu Minh
Thủ tướng Hunsen. Ảnh: TPO
Bạn đọc tự hỏi, tại sao Thủ tướng Hun Sen lại sang thăm Việt Nam tới 3
ngày trong khi hàng chục ngàn người biểu tình ở Phnom Penh đang đòi ông
từ chức. Câu trả lời đơn giản, Hun Sen đang cần Việt Nam trong lúc này.
Thái Lan là kẻ thù của Campuchia, cho dù ai lên nắm quyền, cũng chẳng
có ý định sang Bangkok nhờ dân áo đỏ hay áo vàng biểu tình hộ.
Hun Sen không thể sang Bắc Kinh cầu viện, bởi thủ lĩnh đảng đối lập
là Sam Rainsy, người luôn gọi người Việt là yuon (Duôn) để tỏ ý khinh bỉ
người Việt, có Trung Quốc chống lưng, dù Hun Sen từng sang Trung Nam
Hải rất nhiều lần.
Ông Rainsy bị kết án hai năm tù hồi 2010 vì tội dỡ cột mốc biên giới
với Việt Nam, rồi trước đó bị án tù 10 năm vì dám chống Hun Sen.
Rainsy từng nói, tất cả các đảo tranh chấp trên biển Đông đều là của Trung Quốc, “Chúng tôi không chỉ xem Trung Quốc là một người bạn mà còn là một đồng minh.”
Hay Rainsy mạnh mẽ hơn ““Đảng của chúng tôi ủng hộ Trung Quốc trong
việc bảo vệ toàn bộ lãnh thổ của các bạn. Tất cả mọi hòn đảo do Trung
Quốc bảo vệ là lãnh thổ của Trung Quốc. Chúng tôi lên án bất cứ hành
động xâm lược nào. Những hòn đảo ấy là của Trung Quốc và chỉ thuộc về
Trung Quốc mà thôi.”
Khó mà tin nghị trình chuyến thăm được hoạch định từ hàng năm, bởi
quan hệ hai quốc gia trở nên lạnh nhạt sau hội nghị ASEAN lần thứ 45 tại
Campuchia (7-2012) với thất bại nặng về ngoại giao cho Việt Nam và
Philippines khi không ra được thông cáo chung của Hội nghị Bộ trưởng,
một việc chưa có tiền lệ.
Có nhà ngoại giao nói rằng, Trung Quốc đã mua chiếc ghế Chủ tịch ASEAN cho Campuchia, chỉ cần phá hội nghị lần đó là coi như thành công.
Không hiểu đoàn của Thủ tướng Hun Sen tới Hà Nội tuần trước có Ngoại trưởng Campuchia Hor Namhong.
Vị này từng thách thức ASEAN rằng, Campuchia cương quyết cho rằng,
bất kỳ việc đề cập nào tới bãi Scarborough, đang tranh chấp giữa
Philippines và Trung Quốc, là tương đương với việc thiên vị trong tranh
chấp và sẽ làm suy yếu nguyên tắc trung lập của ASEAN.
Ông còn dọa “Nếu chúng ta không thể đồng ý về câu từ thì sẽ không đưa
ra tuyên bố nào hết.” Nói là làm, Hor Namhong từ chối không ký và bỏ
thẳng ra ngoài. Bộ trưởng Phạm Bình Minh và đoàn Việt Nam chắc phải tái
mặt khi nghe chủ nhà phủi bụi vào mặt như vậy.
Bàn cờ Campuchia (Miên), Việt Nam, Trung Quốc là như thế. Người Miên đang chơi mấy nước cờ quen thuộc.
Rainsy đang dí tốt trên đường phố với mấy chục ngàn người biểu tình, gây sức ép rất lớn lên đảng của Hunsen.
Sam Rainsy. Ảnh: Internet
Trung Quốc dùng con ngựa thành tờ roa là Campuchia, đâm hông Việt Nam
dùng đất Miên và bauxite Tây Nguyên. Phía đông đã có biển Đông và lực
lượng hải quân gấp nhiều lần Việt Nam. Phía bắc là hàng hóa, nhập siêu
và trăm mưu ngàn kế khác.
Hun Sen còn mỗi con bài Việt Nam “tình hữu nghị quốc tế vô sản”. Mang
theo vài trăm phong bì, mỗi cái đựng 200 đô la Mỹ, Thủ tướng tặng cho
các cựu binh Việt từng đổ máu trên chiến trường Miên mấy chục năm trước.
Ca ngợi hết lời bằng tiếng Việt, cuộc gặp kéo dài mấy tiếng liền. Giá
mà ông làm thường xuyên thì đâu đến nỗi.
Không hiểu có ai trong hội trường đứng lên hỏi cái bằng PTS mà Việt
Nam cấp cho ông còn trong túi áo ngực hay đã xé và cho vào sọt rác như
người ta đồn thổi.
Campuchia là quốc gia bé kẹt giữa Thái Lan và Việt Nam. Các chính
khách Campuchia được cho là theo văn hóa Pháp vì hầu hết du học bên
Pháp, giống như Quốc vương Sihanouk. Kiến trúc Phnom Penh đặc Pháp dù
ngày nay người Hoa và Việt khá đông.
Ngày xưa, Quốc vương Sihanouk đi chữa bệnh bên Bắc Kinh, thỉnh thoảng
có ghé thăm Hà Nội. Các quan chức cao cấp khác cũng vậy. Lúc thì chơi
với người Hoa, khi sang thăm hàng xóm Việt, dù trong lòng có người vẫn
thầm gọi Duôn.
Nhìn mấy chục ngàn dân Miên biểu tình trên đường phố, người Mỹ và
phương Tây sẽ mừng thầm. Rainsy hay Hun Sen có cầm quyền cũng không thể
bỏ qua tiến trình dân chủ này.
Người Trung Quốc cũng chẳng vui vì họ sợ kiểu dân chủ, biểu tình thay đổi chính phủ. Người Việt chẳng biết nghĩ gì.
Tuy thế, dân Campuchia được hưởng lợi. Sự có mặt của họ trên đường
phố đã dạy cho Hun Sen và phe cánh một bài học đơn giản, tiếp tục thiếu
minh bạch, ăn cắp và lạm quyền, sẽ khó tránh đòn trừng phạt. Nếu chính
quyền trong sạch thì có đến 100 Rainsy cũng chẳng ai theo.
Ukraine trong cơn nguy khốn vì hàng trăm ngàn người biểu tình đã có
Putin giơ 15 tỷ đô la giúp mà chưa chắc đã giữ nổi chính quyền. Hỏi rằng
Hun Sen có tìm được người bạn nào cứu với gói hỗ trợ hàng tỷ USD như
trên.
Lãnh đạo quốc gia nên sống cho đàng hoàng, kẻo một ngày chạy đi tìm
đồng minh, thân ốc chắc mang nổi mình ốc, nói chi cưu mang ai. Thời toàn
cầu hóa, tỵ nạn vì ăn cắp hơi bị khó.
Còn chơi cờ kiểu quẩn như người Miên có ngày mất cả nước.
HM. 30-12-2013
