Các học viên Việt Nam và Phó Chánh Văn phòng Cao ủy Liên Hiệp Quốc về Nhân quyền Laurent Meilan
Một số thanh niên nói đã bị tạm giữ và chất vấn ở sân
bay khi trở về Việt Nam sau một khóa học về xã hội dân sự tại
Philippines.
Trả lời phỏng vấn BBC ngày 10/10, anh Bùi Tiến Lâm, một trong những
học viên trong nhóm, nói nhóm của anh gồm 13 người hồi tháng trước đã
tìm đến khóa học về "Xã hội Dân sự ở Philippines" thông qua lời giới
thiệu trên mạng xã hội của tổ chức Asian Bridge Philippines - một tổ
chức phi chính phủ của Hàn Quốc có văn phòng tại Philippines.
Sau khi kết thúc khóa học kéo dài hai tuần, 10 người trong nhóm
của Lâm về nước trong hai ngày 4/10-5/10 thì chín người bị bắt giữ và
chất vấn tại sân bay. Tuy nhiên tất cả đều lần lượt được thả sau đó.
Ngày 10/10, ba người còn lại trong nhóm học viên cũng bị tạm giữ
ngay sau khi xuống phi trường Tân Sơn Nhất và hiện vẫn chưa được trả về
nhà.
'Không tốt cho chế độ'
Anh Lâm giải thích với BBC lý do tìm đến với khóa học vì "ở Việt
Nam, phạm trù về xã hội dân sự còn mơ hồ, hầu như không có" và muốn tham
gia khóa học để tìm hiểu thêm.
"Ở Philippines, xã hội dân sự rất lớn mạnh và góp vào sự phát
triển chung vào xã hội... quyền con người và sự tham gia của người dân
vào các vấn đề đất nước được đảm bảo," Lâm nói.
Tuy nhiên ngay khi xuống sân bay, Lâm cùng với những người khác đã bị thu giữ điện thoại và bị đưa vào chất vấn.
"Người ta muốn điều tra mình qua đó đi học những ai, lớp học bao
nhiêu người, học cái gì, gặp gỡ những ai, đi đâu, khi về nước thì học
những gì, và về Viêt Nam thì xử lý những gì đã học như thế nào," Lâm
nói.
"Họ muốn đưa mình vào vấn đề là mình đã cấu kết với các thế lực
thù địch do không hiểu biết, và nói tổ chức Asian Bridge là tổ chức có
thế lực phản động đứng phía sau."
"Cơ quan an ninh nói chúng tôi đi học về rồi bị thế lực thù địch
lợi dụng để tạo một xã hội dân sự lớn mạnh tại Việt Nam, ảnh hưởng đến
chế độ. Đến khi xã hội dân sự lớn mạnh thì lợi dụng để lật đổ chế độ."
Anh Lâm cho biết hiện anh cùng một số blogger khác đang cùng gia
đình của ba học viên còn bị tạm giữ biểu tình tại Tân Sơn Nhất để yêu
cầu lực lượng an ninh trả những người này về nhà.
Anh này cũng nói sự việc lần này sẽ không ảnh hưởng đến các hoạt
động của anh hướng về việc xây dựng xã hội dân sự trong thời gian tới.
Các blogger có mặt tại sân bay Tân Sơn Nhất để yêu cầu trả tự do cho những học viên còn bị tạm giữ
'Gieo rắc sợ hãi'
Ngay sau khi nhận được tin trên, tổ chức Asian Bridge Philippines đã
có thông cáo báo chí trong đó phản đối việc bắt giữ những học viên này.
Thông cáo của Asian Bridge Philippines giải thích là với mục tiêu
“kết nối các xã hội dân sự ở châu Á", tổ chức này đã đứng ra tổ chức
chương trình cho nhiều cá nhân và các nhóm từ Hàn Quốc và Ấn Độ trong
những năm qua, và gần đây nhất là Việt Nam.
Thông cáo cũng nói trong suốt khóa học, các học viên của Việt Nam
đã được gặp gỡ nhiều tổ chức phi chính phủ tại Philippines, được đến
thăm Thượng viện và Hạ viện để gặp gỡ các nhà lập pháp của Philippines
cũng như đại diện của Ngân hàng Phát triển Châu Á và Văn phòng Cao ủy
Nhân quyền Liên Hiệp Quốc.
"Đối với Asian Bridge Philippines, nguyện vọng tìm hiểu và học hỏi
về ý nghĩa của xã hội dân sự và tiến trình phát triển xã hội dân sự của
họ là một điều rất đáng khen," thông cáo viết.
"Do đó chúng tôi cho rằng việc họ bị giam giữ vô cớ là điều rất đáng quan ngại."
Asian Bridge cũng kêu gọi chính phủ Việt Nam "tôn trọng các quyền
cơ bản của mọi người Việt Nam và đặc biệt là quyền cơ bản của các thực
tập sinh của chúng tôi để họ có thể tự do đi lại và tìm hiểu về sự phát
triển của xã hội dân sự tại các quốc gia khác trong khu vực".
Thông cáo nhắc lại rằng "cả Việt Nam và Philippines đều là thành
viên khối Asean, vốn hoạt động với phương châm 'Một tầm nhìn, một bản
sắc, một cộng đồng'".
"Vì lẽ đó, chính phủ các nước Asean, trong đó có Việt Nam nên
khuyến khích công dân mình tìm hiểu về lịch sử - xã hội của nước khác
thay vì gieo rắc sợ hãi. .."
Trong một lá thư cảm ơn gửi đến Asian Bridge Philippines mà BBC có
trong tay, ông Laurent Meillan, Phó chánh Văn phòng Cao ủy Liên Hiệp
Quốc về nhân quyền, gọi các học viên này là những "thanh niên thông minh
và đáng ngưỡng mộ".
Ông đã thể hiện sự cảm kích trước Asian Bridge Philippines vì tạo
cơ hội cho ông gặp gỡ với nhóm học viên để chia sẻ công việc của Cao ủy
Liên Hiệp Quốc về nhân quyền trong khu vực, trong đó có Việt Nam.