Hà Vân
VRNs (04.01.2013) – Hà Nội - Năm 2009, tại Việt Nam xuất hiện một tờ báo mạng, để cổ vũ cho quyền Tự do Ngôn luận [*] tại Việt Nam mang tên Dân Luận (www.danluan.org).
Danluan.org xuất hiện trong bối cảnh quyền Tự do Ngôn luận luôn bị vi
phạm có hệ thống. Cả Hiến pháp và pháp luật đều được nhà cầm quyền Việt
Nam tận dụng triệt để nhằm ngăn chặn những tiếng nói đối lập.
Nhớ lại năm 2009, nhà cầm quyền Việt Nam quyết tâm đè bẹp quyền Tự do
Ngôn luận của người dân Việt Nam, nhiều blogger đã bị câu lưu như
blogger Mẹ Nấm và Bùi Thanh Hiếu, blogger Trần Huỳnh Duy Thức bị bắt
giam, blogger Điếu Cày Nguyễn Văn Hải vẫn còn bị biệt giam và rất nhiều
người bị bắt giam chỉ vì bảo vệ quyền Tự do Ngôn luận của mình.
Không dừng lại ở đó, nhiều nhà báo làm việc cho báo lề đảng bị thôi
việc, bị phạt tiền, thậm chí bị bắt giam, như vụ nhà báo Đoan Trang
(Vietnamnet) bị câu lưu 10 ngày và bị đuổi việc, nhà báo Huy Đức (Sài
Gòn Tiếp Thị) cũng chung số phận vì những bài viết được cho là nhạy cảm
trên blog cá nhân của ông… và nhiều phóng viên nhà nước bị bắt giam bởi
những thông tin được cho là nhạy cảm.
Hoạt động trong sự kiểm duyệt và tấn công
Tại thời điểm đó, Dân Luận phải đối phó với sự kiểm duyệt internet
rất chặt chẽ từ phía nhà cầm quyền Việt Nam. Trước những khó khăn đó,
anh Nguyễn Công Huân người chủ xướng trang mạng Danluan.org chia sẻ:
“Dân Luận đi vào hoạt động đã được 05 năm, từ đầu 2009 tới nay.
Trong thời gian này, chúng tôi đã hai lần bị tin tặc ủng hộ chính quyền
đột nhập, và nhiều lần bị tấn công từ chối dịch vụ (DDOS) nặng nề làm
gián đoạn việc đưa tin.
Cần phải nói cho rõ rằng Dân Luận bị tấn công DDOS liên tục,
không có lúc nào ngừng kể từ tháng 1 năm 2010 (thời điểm diễn ra phiên
tòa sơ thẩm vụ Trần Huỳnh Duy Thức, Lê Công Định, Lê Thăng Long và
Nguyễn Tiến Trung) tới nay, chỉ có điều cường độ mạnh yếu khác nhau.”
Trao đổi thêm về những khó khăn gặp phải từ sự kiểm duyệt và tấn công
DDOS tại thời điểm hiện tại, anh Nguyễn Công Huân nói thêm:
“Vào lúc này đây chúng tôi vẫn đang bị tấn công nhưng mức độ vừa
phải và vì thế server của chúng tôi vẫn đứng vững. Ngoài tin tặc tấn
công thì Dân Luận bị chặn rất kỹ bởi hệ thống tường lửa của Việt Nam.
Nhiều độc giả cho biết bằng cách thay đổi DNS server họ có thể truy cập
được một số trang lề trái khác, nhưng không thể vào được Dân Luận. Phải
dùng Hotspot Shield hoặc Tor mới vào được. Độc giả còn cho biết nếu truy
cập vào danluan.org qua mạng 3G của Viettel thì được chuyển ngay sang
địa chỉ canhsat-cnc.vn với cảnh báo “Cơ quan công an sẽ lưu lại log truy
cập này để tập hợp xử lý”. Rất may mắn là các cộng tác viên của Dân
Luận chưa ai bị gây khó khăn, một phần vì chúng tôi luôn nhắc nhở các
cộng tác viên và độc giả bảo vệ bí mật các thông tin cá nhân của mình
khi tham gia Dân Luận. Các biện pháp kỹ thuật cần thiết như không lưu
lại địa chỉ IP của độc giả, khuyến khích truy cập qua HTTPS, khuyến
khích sử dụng bí danh và địa chỉ email giả v.v… đã được Dân Luận áp dụng
để bảo đảm an toàn cho cộng tác viên.”
Ngoài những khó khăn trên, những người đấu tranh cho quyền Tự do Ngôn
luận còn phải đối mặt với nhiều văn bản luật và dưới luật của nhà cầm
quyền hòng bóp nghẹt quyền Tự do Ngôn luận của người dân. Những điều
258, điều 88 bộ luật hình sự, nghị định 72, nghị định 174, nghị định
159… được nhà cầm quyền Việt Nam sử dụng triệt để. Cùng chung với những
khó khăn đó, anh Nguyễn Công Huân chia sẻ:
“Chúng tôi sẽ đứng bên cạnh những người bị bắt giữ hay sách nhiễu
chỉ vì bày tỏ chính kiến của mình một cách ôn hòa. Chúng tôi sẽ tiếp
tục lên tiếng phản đối công khai và chỉ ra cho dư luận trong và ngoài
nước thấy những sai trái của các điều luật hạn chế quyền tự do ngôn luận
nói trên. Chúng tôi tin rằng những điều luật này không chỉ vi phạm các
công ước quốc tế mà Việt Nam đã đặt bút ký và phê chuẩn, mà chúng còn đi
ngược lại với những quyền tự do mà hiến pháp Việt Nam thừa nhận. Chỉ
khi chúng ta tạo được một niềm tin chắc chắn ở đông đảo quần chúng rằng
tự do ngôn luận là cực kỳ cần thiết cho quá trình xây dựng và phát triển
đất nước, chúng ta mới có hy vọng xóa bỏ được những điều luật phi lý
kia”
Cơ hội cho những người đấu tranh cho quyền Tự do Ngôn Luận
Ngày 1.1.2014, Việt Nam chính thức gia nhập hội đồng Nhân quyền Quốc
tế. Việt Nam buộc phải tuân thủ những công ước Quốc tế về quyền con
người. Đây là mốc son quan trọng đối với những người đấu tranh nhân
quyền tại Việt Nam, bởi họ sẽ có cơ hội yêu cầu nhà cầm quyền Việt Nam
phải tôn trọng nhân quyền.
Bởi theo qui định của UN HRC quốc gia thành viên Việt Nam có bổn
phận: (1) phải đáp ứng những tiêu chuẩn cao nhất trong việc xiển dương
và bảo vệ nhân quyền; (2) phải hợp tác triệt để với UN HRC và (3) phải
chịu kiểm điểm trong Thủ tục Kiểm tra Định kỳ Toàn thế giới trong nhiệm
kỳ của mình. Đây vừa là cơ hội vừa là thách thức đối với chính quyền
Việt Nam trong nhiệm kỳ 3 năm từ 2014 đến 2016.Đứng trước cơ hội đó,
anh Nguyễn Công Huân nói:
“Ước mong của tôi dĩ nhiên là chính quyền Việt Nam sẽ tuân thủ
các công ước quốc tế về quyền con người, tôn trọng những điều khoản về
quyền tự do ngôn luận, tự do tư tưởng trong Hiến Pháp hiện hành. Nhưng
chắc chắn thay đổi này sẽ không đến, nếu không có một áp lực đủ mạnh bắt
chính quyền Việt Nam phải tôn trọng và chấp nhận những tờ báo độc lập
như Dân Luận. Áp lực này đến từ cả cộng đồng quốc tế lẫn người dân trong
nước. Năm 2013 đánh dấu một sự chuyển biến tích cực về nhận thức về các
quyền con người, đặc biệt là tự do ngôn luận, ở trong nước. Tôi tin
rằng trong năm 2014 sẽ còn có nhiều hơn nữa các hoạt động đấu tranh đòi
quyền tự do ngôn luận xuất phát từ các tổ chức xã hội dân sự trong nước,
và đó chính là nguồn gốc dẫn tới sự thay đổi. Dân Luận sẽ đứng cạnh các
tổ chức xã hội dân sự và các nhà hoạt động xã hội trong cuộc đấu này.”
Đứng trước những khó khăn và thách thức như vậy, anh Nguyễn Công Huân
chia sẽ thêm về những công việc mà Dân Luận sẽ làm năm 2014:
“Chúng tôi có một số kế hoạch để mở rộng tầm ảnh hưởng của Dân
Luận hơn nữa trong năm 2014. Bên cạnh việc mở rộng đội ngũ cộng tác viên
để tăng cường chất lượng bài vở và tầm phủ sóng của Dân Luận, chúng tôi
sẽ đẩy mạnh hoạt động của mình trên mạng xã hội, nơi mà đông đảo giới
trẻ Việt Nam tham gia. Chúng tôi cho rằng tiềm năng của mạng xã hội vẫn
chưa được các nhà hoạt động trong lĩnh vực truyền thông độc lập đánh giá
đúng. Dân Luận cũng sẽ tìm cách thay đổi phương thức truyền tải các
thông điệp tự do – dân chủ, làm sao cho trẻ hóa các thông điệp này, và
tận dụng nhiều hơn nữa các lợi thế của truyền thông đa phương tiện. Mục
tiêu của chúng tôi là tăng gấp đôi lượng độc giả của Dân Luận từ nay tới
cuối năm.”
Xin cảm ơn và chúc anh Nguyễn Công Huân người chủ xướng trang truyền
thông độc lập Dân Luận và những người đang đấu tranh cho quyền Tự do
Ngôn luận thành công.
Năm 2014 sẽ có rất nhiều thay đổi từ phía những người đấu tranh cho
nhân quyền. Đã có một vài tổ chức nhân quyền công khai hoạt động tại
Việt Nam, hy vọng trong năm 2014, sẽ có nhiều áp lực từ trong nước cũng
như quốc tế để gây áp lực buộc nhà cầm quyền Việt Nam phải thay đổi.
Hà Vân, VRNs
__________________________
