Bùi Văn Bồng
Có một tin nhắn vào hộp thư điện tử của tôi, tin nhắn của anh H. (T.p Hồ Chí Minh), như sau: “Anh,
trưa nay ăn cơm với mấy anh em thân, một người bạn có dẫn theo một
người khác, giới thiệu bên tai tôi vừa đủ nghe, rằng: Đây là thằng
Tân, đảng viên nhưng là một người đàng hoàng lắm. Anh nghĩ sao về câu
nói này?...”.
Tôi trả lời anh H, cũng qua hộp thư:
- Thân gửi anh H! Có người nói với tôi, mình cũng đứng trong hàng
ngũ Đảng, tham gia xây dựng Đảng gần suốt đời rồi, dân ta cũng chăm đắp
và tin tưởng xây dựng Đảng. Nay Đảng ta đã có đội ngũ đông đảo, hơn 3,6
triệu đảng viên. Vậy là tính ra Đảng ta đã đông gấp 5.000 lần so với Đại
hội lần thứ Nhất năm 1935. Thế kia đấy, đông đảo thật, nhưng liệu có
mạnh? Có sức chiến đấu, có vững được không? Đã có câu dị nghị trong dân
chúng: “Đảng viên nhan nhản, cộng sản được mấy người?”.Tôi nhớ không
nhầm thì hồi đầu năm, đi thăm và nói chuyện với Đảng bộ, nhân dân một
tỉnh Nam Trung bộ, TBT Nguyễn Phú Trọng cũng nhắc lại câu nói này. Trạng
huống hiện thời gọi là xây dựng Đảng cũng đúng mà gọi là dựng lại Đảng
cũng được, vì cái gì thấy đứng chưa vững, có sự biểu hiện xiêu vẹo,
sắp đổ sụp thì cần phải sớm lo mà dựng lại. Gọi là ‘chỉnh Đảng’ hay cuộc
‘chỉnh đốn’ cũng vậy. Có người chẻ chữ, ‘chỉnh’ cũng khó mà ‘đốn’ -
chặt bỏ đi, còn khó hơn nhiều…
Vậy nên, anh H. ạ, câu nói của người bạn anh cứ làm tôi trăn trở.
Theo tôi, nhìn vào thực chất, thấy đảng viên đàng hoàng thì cũng không
phải ít (nhưng chỉ là trong số đảng viên thường, không quyèn hành chức
tước, gắn với dân và cơ sở thì sự đàng hoàng còn rất nhiều). Chỉ có“một
bộ phận không nhỏ” cán bộ, đảng viên, rõ nhất là hàng ngũ cán bộ chủ
chốt có chức, có quyền, có điều kiện tiếp xúc, liên quan và có quyền ký
cót phê duyệt, chia chác, quản lý bất động sản, quản lý đầu tư, quy
hoạch, dự án, tài chính, kinh doanh gian dối lật lọng này kia, có nhu
cầu móc nối của các đại gia, các nhà đầu tư thì mới có điều kiện phát
sinh hiện tượng tham nhũng, đặc quyền đặc lợi, rồi do cuỗm được lắm
tiền, sinh ra hư đốn, học đòi ăn chơi, xa hoa, trụy lạc, thậm chí trác
táng, mất hết phẩm chất, tư cách người cộng sản.
Những cán bộ, đảng viên như thế ngày càng xa dân, vốn bản chất từ
giai cấp vô sản, nay nứt nòi sang một ‘tầng lớp, giai cấp khác’. Chỉ sau
một vài chữ ký, họ bỗng phất lên giàu rất nhanh, giàu sụ và sinh hoạt
đời sống khác nào tư sản giữa đất nước đang nghèo như nước ta. Người ta
gọi là “tư sản đỏ” sống tách bạch xa dân, coi thường người lao động, làm
ngơ trước cảnh oan khốc và nghèo nàn của người dân, không còn tín nhiệm
với dân nữa, thậm chí nhân dân tỏ thái độ khinh ra mặt mà vẫn vênh vang
tưởng mình còn oai lắm. Những người như thế, hoàn toàn không còn xứng
với cái danh đảng viên nữa.
Tôi gửi thư trả lời anh H. rồi ngồi thừ ra một lúc. Mình cũng là
đảng viên, 40 năm tuổi Đảng, cảm thấy cũng bị xúc phạm. Thực sự đó là
điều buồn! Đau! Và cũng thất vọng, chán chường. Một chế độ xã hội vốn
xưa nay được coi là “ưu việt”, là tốt đẹp, là “dân chủ gấp vạn lần dân
chủ tư sản” mà nay lại đi đến thời ‘bĩ cực’ về đạo đức, lối sống bị suy
thoái nghiêm trọng. Mà biểu hiện "bĩ" ấy lại rơi vào không ít cán bộ
đảng viên có chức có quyền cao chức trọng trong xã hội.
Nghĩ về hai chữ thời “bĩ cực”, tôi nhớ một câu chuyện kể về kỷ niệm
với Bác Hồ của nhà thơ Hằng Phương, sinh năm 1908, quê ở Quảng Nam. Bà
là một trong những nhà thơ nữ đầu tiên của văn học hiện đại Việt Nam.
Cuối năm 1945, bà Hằng Phương đã mang tới Phủ Chủ tịch một gói cam để
biếu Chủ tịch Hồ Chí Minh. Do Chủ tịch nước bận tiếp khách nên bà đã gửi
lại gói cam kèm theo một bài thơ. Tháng 1 năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã gửi một bài thơ ngắn cảm ơn:
Cảm ơn bà biếu gói cam
Nhận thì không đúng, từ làm sao đây
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Phải chăng khổ tận đến ngày cam lai.
Bài thơ đã toát lên nhân cách vĩ đại của Bác. Người sống có trước,
có sau. Nhận quà biếu của ai, dù nhỏ như gói cam, nhưng cũng không quên
ơn người biếu, tặng. Một gói cam, vẫn không quên cảm ơn. Với nhà thơ thì
Bác làm bài thơ cảm ơn, đối nhân xử thế đâu ra đấy.
Thế mà, nhiều cán bộ, đảng viên hiện nay học ở Bác được đức tính
gì? Đã nhiều năm qua, rầm rộ tổ chức Học tập gương Bác sâu rộng và triền
miên, hô hào nhiều năm, tốn tiền, mất thời gian, nay đã gặt hái được
những gì? Ơn đức nhờ dân xây dựng Đảng, xây dựng nên chế độ XHCN mới có
vị thế lãnh đạo, mới có chức có quyền, đứng trên thiên hạ. Ăn nhiều
bổng lộc của dân, sử dụng tiền bạc, của cải do người dân làm ra, nhà ở,
dinh thự, xe cộ đi lại cũng nhờ dân mới có, vậy mà đã biết ơn dân được
bao nhiêu? Có khi ngược lại, càng ăn nhiều của dân càng coi thường dân.
Sống vô thủy vô chung, vô hơn bội nghĩa không có trước có sau như vậy,
sao lại mang danh đảng viên cộng sản? Cho nên, những thứ sâu mọt ấy đã
gây hậu họa làm mất uy tín của một đảng cầm quyền.
Bài thơ được biết đến nhiều nhất của nữ sĩ Hằng Phương là bài “Lòng quê”, tặng người bạn đời Vũ Ngọc Phan với nỗi niềm:
... Đường xa ngoảnh lại ngẩn ngơ
Trông theo mây trắng thẫn thờ mắt xanh.
Câu chuyện của anh H. tuy ngắn gọn, chỉ một lời giới
thiệu nửa như đùa, nửa như thật của người bạn, mà làm anh H. nặng lòng
suy nghĩ. Rồi mấy dòng thư anh viết, làm tôi cũng thêm nặng nỗi niềm suy
tư.
Trong bài thơ tặng nữ sĩ Hằng Phương, Bác viết: “Phải chăng khổ tận
đến ngày cam lai”. Cách mạng thành công rồi, hết gian nan phải tổ chức,
vận động, xây dựng phong trào khởi nghĩa. Lúc đó, Đảng ta với số lượng
chưa đủ một nghìn đảng viên mà đã lãnh đạo toàn dân làm cuộc Cách mạng
Tháng Tám thành công, giành chính quyền, Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập
khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, thế là đã qua thời khổ tận,
bước sang thời cam lai.
Cổ xưa có câu: “Hết cơn bĩ cực đến hồi thái lai”. Hiện nay, đúng là
Đảng ta đang trong trạng huống gặp cơn bĩ cực. Bao giờ thái lai đây?
Cái đó tùy thuộc vào sự kiên quyết, mạnh dạn của Đảng ta, thuộc về trách
nhiệm xây dựng Đảng của từng Đảng viên, và nhất là Đảng ta có biết tin
tưởng và dựa vào dân để làm cuộc chỉnh đốn có tính chất lịch sử này hay
không? Sau Hội nghị Trung ương 6, cả nước mới bật ngửa ra rằng: Tình
hinh fnhư thê snày còn ‘bĩ cực’ dài dài chưa biết đến bao giờ. TBT
Nguyễn Phú Trọng noi svới cử tri quận Ba Đình là: “Hư hỏng, tham những
nhìn vào đâu cũng thấy, sờ vào đâu cũng có…”. Thế nhưng, cho đến hôm
1-12 mới rồi, cử tri phường Liễu Giai, quận Ba Đình còn phải chất vấn
TBT- đại biểu QH Nguyễn Phú Trọng: “Bộ phận không nhỏ ở đâu? Là ai? Sao
không chỉ ra được?”. Thế thì ‘thái lai’ sao được? Còn chịu cảnh ‘bĩ’
chán chê… Bởi vì, trong ‘bộ phận không nhỏ’ ấy tìm gần một năm rồi, nay
vẫn còn là bài toán khó giải, vẫn là y nguyen ẩn số: X,Y,Z…
Trong tự nhiên, mọi vật đều tồn tại ở hai trạng thái đối lập nhau,
đó là hai mặt Âm và Dương như nóng với lạnh, đen với trắng, ngày với
đêm, hoạ với phúc. Âm suy thì Dương thịnh, đến cực điểm thì Dương lại
suy và Âm lại mạnh lên. Liệu rằng sự vận hóa thịnh, suy đã đến cái
ngưỡng "Cùng tắc biến, biến tắc thông" hay chưa? Nay cái xấu, cái ác
đang thịnh, đang lấn lướt cái tốt, cái thiện. Ngay cả trong lĩnh vực
cuộc sống, Hoạ là đầu mối của Phúc, Phúc lại ẩn chứa họa là như thế.
Nhưng cái họa tham nhũng, đặc quyền, đặc lợi, quan liêu, hách dịch,
xa rời mục tiêu, phai nhạt lý tưởng trong Đảng hiện nay là cái họa cho
nước, cho dân. Nhớ lại những năm thực sự vinh quang của Đảng, người dân
nghe giới thiệu ông, hay bà kia là Đảng viên, mặt người dân như sáng
lên, tỏ bày sự khâm phục, ngưỡng mộ, mừng lắm. Thế mà nay, như câu thơ
của Hằng Phương trên đây: “Đường xa ngoảnh lại ngẩn ngơ”. Mà nghĩ lại,
đúng là ngẩn ngơ thật. Từ chỗ Đảng ta được lòng dân như thế, có thể nói
là uy tín đang bời bời như thế, nay lại có suy thoái nặng, như bỗng
nhiên bị mất đi cái gì đó rất cao quý, thiêng liêng. Năm 1960, nhân kỷ
niệm 30 năm thành lập Đảng, nhà thơ Tố Hữu viết: “Đảng ta muôn vạn công
nông / Đảng ta muôn vạn tấm lòng, niềm tin...”. Nhưng nay, đọc lên những
câu thơ ấy, mấy ai thấm được, mấy ai lắng đọng được như xưa, và không
ít người bỗng cũng thấy buồn lòng, thấy rất là cám cảnh. Các cán bộ,
đảng viên mất chất cộng sản đã tự phá vỡ niềm tin ấy trong lòng dân.
Thực trạng suy thoái trầm trọng của Đảng hiện nay đã khiến người ta
sinh cái ý bình xét lại những câu thơ trong bài “Ba mươi năm đời ta có
Đảng”. Ví dụ như: “Đảng ta con của phong trào”. Phong trào nào đẻ ra
những 'thằng con' đó! Bao nhiêu năm buông lỏng vai trò lãnh đạo của
Đảng, lấy đảng làm một thứ 'nhiễu B52', trong đảng thì lừa nhau, tự sơn
vẽ cho nhau, tô son trát phấn cho nhau, ra xã hội thì đủ trò mị dân; ai
nói thẳng nói thật, chỉ hơi đụng đến thì quy tội "nói xấu, bôi nhọ lãnh
đạo, chống phá chế độ", bắt bớ, trù úm, quy kết phản động chỉ trong nháy
mắt. Vì thế mà nay đã đến mức quan liêu, tham nhũng thành phong trào,
rồi đẻ ra những “đứa con” đã vì suy thoái về chính trị tư tưởng, đạo
đức, lối sống mà bị hư hỏng theo phong trào đó! Phong trào đến mức
thành một thứ bệnh dịch, ung thư hết thuốc chữa, thành hệ thống lợi ích,
không phải 'nhóm lợi ích' như cách gọi cũ nữa, thành đường dây từ dưới
lên trên, thành bè phái có thế mạnh. Đến mức, TBT nGuyễn Phú Trọng cũng
thấy ngán: "Kỷ luật mà không tính kỹ thì lại rối, mai kia là ân oán,
thù oán, đối phó, thành phe phái, rối nội bộ” (!?) ...
Nhưng thôi, anh H. ạ, không bình phẩm sâu vào suy tư rối như mớ
bòng bong này nữa, không khoét sâu vào nỗi đau của toàn Đảng, toàn dân,
của đất nước, dân tộc nữa. Bài thơ tặng nữ sĩ Hằng Phương, chỉ ăn vị
cam ngọt ngào, Bác Hồ đã viết: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Chí ít, nếu
như còn chút lòng tự trọng, các cán bộ, đảng viên có chức trọng quyền
cao hiện nay là phải biết nhờ ai mà có được chỗ đứng, cương vị ấy, nếu
không phải là nhân dân? Sống phải có trước có sau. Và rất cần phải nhớ
một điều đừng phản trắc, trở mặt đến mức ăn quả hại người trồng cây.
Thậm chí đã hái hết quả ngọt của đời mà lại còn thẳng tay chặt phá cây.
Đừng quá tham lam, mặc kệ thiên hạ dị nghị, chửi rủa, phỉ nhổ mà cứ
dấn lên ngày càng bồi dày tham vọng địa vị, quyền lực, vật chất, tiền
tài mà sinh ra mất hết chất cộng sản, ô danh đảng viên cộng sản. Phải
biết ơn, thực sự tôn trọng nhân dân. Khi đã bộc lộ sự suy thoái, yếu
kém, tất yếu sớm muộn cũng bị trả giá và bị xã hội đào thải. Thấy hết
thời thì phải biết tự lui. Cả mấy trăm nghìn tỉ đồng khui rỗng quốc khố
mà chỉ ‘xin lỗi’ là qua hết mọi cửa ải! Và như vậy, trước hết những “ông
quan cách mạng” quan liêu, tham nhũng mất hết chất cộng sản mà vẫn mang
danh đảng viên phải tự xác định lại bản lĩnh, rà soát lại dũng khí,
nhìn thẳng vào sự thật, tự sờ vào gáy mình để xem bản thân mình đã bị
mất hết phẩm chất, trở thành vô lương tâm và đã bị mất hết lòng tự trọng
hay chưa?
Trước hết, đảng viên phải là người đàng hoàng, như câu chuyện nhỏ
mà anh H. đã gửi thư tâm sự với tôi: "...đảng viên nhưng là một người
đàng hoàng lắm". Chỉ có một câu dọc qua EMail mà làm tôi cứ thấy trong
lòng như có lửa đốt. Cái chữ “nhưng” trong trường hợp này gây đau nhói
trong lòng. Các "ông quan cách mạng" hữu danh vô thực ơi! Các ông có
thấy đau chút nào không? Hay chai lỳ hết rồi? Hãy tự xem mình mang cái
danh ấy, ngồi ở cái ghế ấy có còn xứng đáng hay không? Hiện nay, tội
nặng cỡ nào cũng coi như cảnh báo, cảnh tỉnh, giáo dục, răn đe” như TBT
Nguyễn Phú Trọng phát biểu, coi như thê là Hội nghị TW 6 “thành công tốt
đẹp”. Không bị điều tra, không bị truy tố ra tòa, dân không đấu tố,
nhưng nhục lắm đấy, đừng tưởng có quyền lực là hội đủ mọi quyền năng để
yên lành được mãi được đâu. Điều nhục nhã nhất trong cuộc đời là bị
người đời khinh thường. Và nhất là đừng trơ lỳ cái kiểu “lấy vinh làm
nhục”, bất chấp mọi sự, chỉ biết có tiền, và chỉ tiền mà thôi!