Luke Hunt, The Diplomat
Huệ Đăng chuyển ngữ, CTV Phía Trước
Dân Luận hiệu đính
Huệ Đăng chuyển ngữ, CTV Phía Trước
Dân Luận hiệu đính
Khủng hoảng kinh tế tại Việt Nam đang ngày càng trầm trọng hơn bởi nước này thiếu vắng cơ chế kiểm soát và cân bằng.
Ảnh: Ben Cooper/Flickr
Các nhà hoạch định chính sách ở Hà Nội đang khá bận rộn khi đương đầu
và thảo lược các biện pháp chấp vá các lỗ hỏng tài chính vốn bị tổn
thất nặng nề trong thời gian vừa qua. Đây là nhiệm vụ khá khó khăn đối
với các nhà hoạch định trong một nền kinh tế kế hoạch tập trung được
kiểm soát bởi một nhà nước độc đảng với tham vọng trở thành một nước
cộng sản tiên phong trên thế giới.
Mối quan tâm và đồng thời cũng là vấn đề lớn ở thời điểm hiện tại
chính là Tập đoàn Vinashin, công ty đóng tàu do chính phủ điều hành vốn
là một niềm tự hào trong khối doanh nghiệp nhà nước Việt Nam. Tập đoàn
này đang phải chịu các khoản nợ lên đến 4 tỉ USD, và thậm chí Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng cũng phải gánh chịu trách nhiệm không hề nhỏ trong vấn
đề này.
Trong thời gian tới, chính phủ Việt Nam sẽ trả nợ bằng cách huy động
số vốn 626 triệu USD dưới dạng trái phiếu tại Thị trường Chứng khoán
Singapore, đồng thời Vinashin cũng sẽ được đổi tên thành Tập Đòan Công
nghiệp Tàu thủy (Shipbuilding Industry Corporation – SBIC).
Như vậy, nhiệm vụ sắp tới của SBIC sẽ khá khó khăn. SBIC sẽ gồm 8
công ty con tập trung vào lĩnh vực đóng và sửa chữa tàu. Số 234 doanh
nghiệp còn lại sẽ được tái cơ cấu thông qua việc bán tài sản, cổ phần
hoá và sát nhập lại với nhau, các doanh nghiệp này sẽ không duy trì
trong cơ cấu tổng công ty.
Không khó hiểu khi thấy nhiều nhà quan sát thị trường không có niềm
tin vào sự khôi phục của SBIC. Các số liệu do Bộ Tài chính cho thấy
trong năm qua có hơn hai phần ba các doanh nghiệp địa phương báo cáo
kinh doanh thua lỗ.
“Các doanh nghiệp muốn chính phủ [sẽ] đặt ra một lộ trình cải cách
hành chính để tạo ra môi trường kinh doanh tự do hơn trong bối cảnh hội
nhập kinh tế quốc tế đang diễn ra”, Hoàng Quang Phòng, Trưởng ban –
Chánh Văn phòng Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho
biết.
Vấn đề của ông Phòng và thủ tướng – những người có “mối liên kết”
chặt chẽ với các doanh nhân tham nhũng – là các doanh nghiệp tư nhân
hoạt động với sự can thiệp tối thiểu của chính phủ sẽ phát triển tốt
hơn rất nhiều.
Các doanh nghiệp tư nhân có xu hướng hoạt động tốt hơn ở các quốc gia
khác, nơi mà báo chí được tự do tham gia và đưa ra các ý kiến về nền
kinh tế, và các doanh nghiệp không bị cản trở bởi các rào cản từ các
nhân vật cấp cao trong chính phủ. Lãnh đạo Việt Nam dành nhiều thời gian
bắt bớ và bỏ tù những người chỉ trích chính quyền hơn là để giải quyết
các tổn thất về lợi nhuận và tài khoá của các ngành công nghiệp đang
được nhà nước trợ cấp.
Thay vì chỉ trích, chính quyền Việt Nam chỉ muốn người ta khen ngợi họ.
Các sáng kiến khác được đưa ra và thực hiện gần đây bao gồm việc đặt
yêu cầu với Vietnam Airlines huy động bán ra hơn 24 triệu cổ phiếu tại
Techcombank nằm trong lộ trình thoái vốn ngoài ngành đang được hãng này
và tổng công ty thực hiện.
Ngân hàng Nhà nước cũng đã công bố một dự thảo cấm những người không
có quốc tịch Việt Nam mở tài khoản tiết kiệm ngân hàng bằng ngoại tệ.
Nghị định này đưa ra nhằm kiềm chế việc lợi dụng lãi suất cao ở Việt Nam
để gửi tiền từ nước ngoài vào tài khoản của họ tại các ngân hàng địa
phương.
Động thái này sẽ phá vỡ toàn bộ các bộ luật được đưa vào như một phần
trong kế hoạch gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) của Việt Nam
hồi năm 2006. Có lẽ, những quy định này sẽ không được áp dụng trong
tương lai. Nhưng điều đáng lo ngại hơn chính là các lý luận của chính
phủ đằng sau dự thảo về nghị định trên, bởi vì “nó đang gây sức ép trên
thị trường ngoại hối, đặc biệt khi vào thời điểm căng thẳng”.
Sự thật ở đây là thị trường ngoại hối đơn giản phản ánh tình trạng
của nền kinh tế, nhưng khi những ý kiến phân tích được nhen nhóm đưa ra
công luận thì các nhà phân tích đó lại bị [chính phủ] chặn đứng. Thay
vào đó là những chính trị gia, những người đã tạo ra các hỗn loạn tài
chính không hề nhỏ trong thời gian vừa qua lại nghĩ rằng họ là những
người duy nhất có quyền đưa ra các quyết định hay ý kiến về các vấn đề
đó.
Nếu bạn thử gợi ý cho họ một giải pháp khác cho vấn đề trên - thì hãy
cẩn thận vì việc lên tiếng góp ý cho chính phủ có thể trái với qui định
pháp luật Việt Nam và có thể kết thúc bằng các án tù dài hạn.
© 2013 Bản tiếng Việt TẠP CHÍ PHÍA TRƯỚC – www.phiatruoc.info
Nguồn: The Diplomat
