Một bài viết của bà Trần Thị Hồng Sương từ cuối năm ngoái, nhưng trong tháng Tư này vẫn có những điều bà nhắc đến chưa thực hiện được sau 35 năm, điều gì ư? Đọc thì sẽ biết :-)
Tội nghiệp đất nước tôi khi không có nền chính trị dựa trên sự thật, ý chí tiến bộ và sự khoan dung, mà có dư kỹ năng dùng thủ đoạn quảng cáo để che giấu sự độc tài, ích kỷ, bạo lực, tham nhũng!
Làm kinh doanh vai trò của tiếp thị công chúng (PR) vô cùng quan trọng. Vì quan trọng và thành công thấy rõ nên Chính trị đang ăn theo cách làm này! Ngày nay ngành quảng cáo cùng với tuyên truyền đang làm cho đất nước VN đi vào cơn mê ảo tưởng lăng mộ, tượng đài, lễ hội!
Nói về tác hại của việc đam mê, tập trung tiền cho việc xây lăng mộ, tượng đài, lễ hội, không gì hơn là đi thăm Ai Cập với kim tự tháp và xác ướp dát vàng, và thăm Angkor để thấy sự lớn lao kỳ vỹ như phải có sức thần trợ lực, hơn cả khi xem phim và hình ảnh. Tài hoa của thợ khắc đá Campuchia ngàn năm trước, từ thế kỷ 11 chắc chắn phải hơn các “ngôi sao giải trí”, các ca nữ vũ công chân dài của VN vài trăm bậc! Nhưng hậu quả của Angkor là đế chế Khmer tan rã, vào thế kỷ 12 lọt vào tay những công nhân gốc dân từ núi Antai phía Bắc đến làm công cho đế chế Khmer Angkor. Nước Thái và nước Lào được thành lập trên nền đất Khmer Angkor của vương quốc Phù Nam mênh mông và nhiều hoang địa... VN được hiến tặng hoang địa, nhưng Thái Lan đánh chiếm thủ đô Angkor khiến Campuchia phải dời đô về Phnom Penh ngày nay...
Vô cùng khâm phục các vua chúa tiền nhân VN, bên cạnh nước Tàu với Vạn Lý Trường Thành và chuỗi kiến trúc hoàng cung- tử cấm thành ngàn phòng cho hoàng gia, lăng mộ Tần Thủy Hoàng, Thiên Đàn cúng trời... Campuchia với Angkor cực kỳ lớn và Chămpa với chuỗi đền tháp ngoạn mục thì Việt Nam chỉ có một Văn Miếu Quốc Tử Giám và Chùa Một Cột bé xíu. Nhưng VN tồn tại lớn mạnh khi Khmer Angkor hoang tàn và Chămpa suy vong. Trung Quốc cũng rơi vào tay hết Mông Cổ rồi đến Mãn Châu... Còn VN giành được độc lập khỏi nước Tàu như anh khổng lồ .
Để giữ lăng ông Nguyễn Tất Thành mỗi năm nhà nước phải chi hai triệu đô la, giữa khi rất nhiều trẻ chưa có đủ nhà trẻ phải gửi ngoài dân khiến trẻ bị nhiều bảo mẫu không được đào tạo dễ gây tai nạn bị đánh đập. Trường học không có nhà vệ sinh, số giường bệnh trên đầu người dân không dám công bố vì quá mắc cỡ!
Sang Campuchia, tôi được tận mắt chứng kiến các bước tiến vượt bực và không khí hoà bình, nhìn ra nền tảng đa nguyên đa đảng để tiến bộ, cho dù còn sự cấu kết làm ăn của cảnh sát giao thông và quan tham, còn cách sống ngang tàng của các công tử ăn chơi con quan chức, đại gia đi xe không cần bảng số mà cảnh sát chẳng dám làm gì. Điều khác VN hoàn toàn là dọc dài các con đường dẫn về các tỉnh có các bảng giới thiệu biểu tượng của các đảng (11 đảng), nhìn thấy mà mừng dùm cho Campuchia và buồn cho đất nước VN của tôi. Các đảng tranh nhau lập văn phòng khu vực để phục vụ dân mới có thể giành lá phiếu bầu cử.
Tôi vào thăm Hoàng cung giữa khi ông Vua Sihamoni tiếp khách ở Chính điện chỉ cách nơi chúng tôi tham quan chừng vài chục thước không sợ ai phá hoại.
Chính trị trước đây chỉ có các cuộc họp ra quyết sách quan trọng trong không khí tẻ nhạt lạnh lùng. Cảnh vài người căng thẳng đặc quánh óc thủ đoạn kín đáo làm thân rỉ tai mớm lời, áp lực lên nhóm người ba phải ít thông tin hay mụ mị hay... ngủ gật để phát biểu thay hay để giành phiếu thắng lợi! Nay CSVN đã học kỹ năng PR và lời khuyên nên đàm phán trên bàn ăn đồng thời xem văn nghệ để tinh thần ít bị căng thẳng, làm cho bớt nguy cơ ra quyết định trấn áp bạo lực hay chiến tranh khi chưa thật sự là cần thiết!
Đúng vậy, đi du lịch Campuchia, ấn tượng tốt nhất là bữa ăn buffet tối vừa xem vũ điệu Apsara, tinh thần thoải mái, mệt mỏi tiêu tan, bỗng thấy có thể lặng lẽ cười một mình hay bắt chuyện với các thành viên xa lạ hoặc ít cảm tình nhất trong đoàn, phút chốc quên đi nỗi ám ảnh đau đớn trĩu lòng về “cánh đồng chết”, nhà tù Toung Sleng!
Làm ăn theo lối quảng cáo chào hàng đó, CSVN mở đại hội Việt Kiều ở Hà Nội và tổ chức lễ hội “Meet Việt Nam” ở San- Francisco. CSVN đã tạo ra các vầng hào quang ánh sáng đèn màu và nét huyễn ảo khói mây để thu hút... những con thiêu thân!
Một nhà sản xuất bị truy tăng thuế vì quảng cáo rầm rộ đã bộc bạch: “ Các anh ơi! hàng ế mới quảng cáo, có ai cần quảng cáo “tôm tươi” bao giờ!”. Thuế phải giảm chứ sao tăng! Nhiều khách hàng được đóng vai “thượng đế” đã tin tưởng và mua nhầm thịt thối!
Dự một hội nghị chính trị hay mang màu sắc chính trị mà khởi đầu bao giờ cũng buộc vào thăm lăng lãnh tụ là kiểu ám thị sẽ làm cho đại biểu bản lãnh khó chịu, thế nhưng đại biểu của CSVN phải luôn ngoan ngoãn! Lễ viếng trước khi vào họp là ngầm ý sẽ làm theo tinh thần HCM, có vòng hoa, lãnh tụ nhà nước CSVN dẫn đường, và dẫn theo đàn cừu.
Ngành PR còn dạy tôi các kỹ năng rất thượng thừa! (vì tôi làm PR cho khu vực 11 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long của một công ty đa quốc gia về dược phẩm) là kỹ năng kín đáo tôn vinh người được chọn làm mục tiêu (target) ví dụ như phải biết nói quá giá trị, Phó Giáo sư thì (làm như không biết) luôn gọi là Giáo sư, Dược sĩ Trung học thì gọi chung chung là Dược sĩ thôi để được lầm với Dược sĩ Đại học, rồi khen ngợi, để làm hài lòng và tặng thật nhiều (theo chiều rộng) các món quà lạ, tuyệt hảo để chưng bày ngắm nhìn nhưng giá trị nhỏ. Đằng sau tất cả những thứ đó là để hình thành sự thân thiện và quan tâm đến với sản phẩm mình muốn chào hàng! Thứ hai, không ai nỡ lòng làm căng thẳng hay thường tránh tham gia về “sự thật chưa tốt” của công ty từng “tôn vinh” mình cách đó! Người Nhật thuê hai người chỉ để cúi thật sâu chào khách vào cửa hàng cũng là một hình thức kín đáo tôn vinh bà nội trợ tầm thường thôi!
Việt Kiều Nguyễn Hữu Liêm được đóng vai VIP đi có xe hụ còi dẫn đường, là chuyện ông không hề thấy hay có được ở Mỹ, ông đã “sụp bẫy” quảng cáo và làm thiêu thân của thứ chính trị thiếu dân chủ nhưng vẫn tồn tại nhờ tuyên truyền quảng cáo! Nhiều VK khác cũng được mời chào đón nhưng im lặng hưởng thụ và có thể chưa hẳn tin, tuy nhiên chắc sẽ tránh sa vào chống đối cực đoan. Dù là kẻ xấu nhưng tôn vinh mình thì tâm lý thường tình là khó thẳng tay! Công lao dù tốt nhưng không tùng phục cũng sẽ dễ bị dứt tình như Cô Trần Ngọc Sương, Nông trường Sông Hậu.
Xin lưu ý, nếu ông Liêm về Hà Nội đi thăm cho biết như du khách thì không một ai chống đối làm gì, giống như tôi làm giống mọi người mua một cành hoa giả, kín đáo vất vào một góc, vào thăm lăng Mao Trạch Đông chơi cho biết.
Đọc bài Nguyễn Hữu Liêm viết thấy rõ ông là người có thể tốt bụng nhưng ngây thơ dễ “dụ”, là đối tượng tiếp thị rất dễ vì giàu cảm xúc ít suy tư, cho coi kịch là có thể dẫn ông đến cảm tình với chế độ CS đang thủ chiếc còng số 8 sắt thép. CS không cất công dụ mấy người xấu không có uy tín làm gì đâu, CS biết chỉ dùng loại người đó để làm đặc tình làm cộng tác viên vòng ngoài và làm chuyện phá chùa, lôi sư hay trấn áp bất đồng chính kiến một cách dơ dáy nhất là cho dùng phân tươi-mắm thối!
Những người như ông Liêm có cái nhược điểm lớn nhất là không nhìn qua khỏi lỗ mũi và quyền lợi bản thân để thấy số phận người khác, thấy việc làm đúng sai của người khác. Sức phá hoại của sự ngây thơ cũng không thua gì khủng bố và cũng làm hại chính mình!
Không có bản lĩnh chính trị mà nói mà làm chính trị, lầm lẫn chuyện sân khấu diễn kịch và đời sống thật như Đặng Thùy Trâm xem lễ hội mừng công chống Mỹ, lẫn lộn “kịch-đời’. CS Hà Nội đã dùng kiểu Lê Văn Tám, khiến cô từng tự mắng mình không bằng các em bé miền Nam có tinh thần chống Mỹ “từ trong trứng nước”, và kết cục dành cho cô là một bi kịch! Cô học gần ra bác sĩ tuy so ra không chuẩn mực cao nhưng cũng là người giỏi của Hà Nội, chỉ do không có bản lĩnh chính trị nên là như thế!
Tôi nhớ khi đi xem cải lương Phạm Công Cúc Hoa tôi cứ nhìn ngạc nhiên vì sao mà các bà các dì khóc ngon lành như chuyện thực cho một màn kịch, khi cô bé sắm vai con Phạm Công-Cúc Hoa đóng vai ăn mày xuống các hàng ghế xin tiền các bà móc túi ra cho mà còn vuốt tóc ôm hôn thắm thiết, để rồi vãn hát cô bé lên xe hơi về nhà, còn các bà lội bộ nhếch nhác giữa đêm khuya vì hà tiện tiền xe bởi đồng tiền làm ra quá cực nhọc! Nhà nước CS thấy cô bé xin tiền quá nhiều, đã có lệnh cấm diễn viên nhà hát xin tiền kiểu đó để dân nghèo ít bị gạt!
Có lẽ cũng là một thói quen chung của người mình, người ta thường ít chịu suy xét phân tích rạch ròi mà chỉ dừng lại ở những cái nhìn, những lý lẽ phiến diện, những lập luận nặng cảm tính.
Cô Thùy Trâm và ông Liêm cùng đều không có đủ bản lĩnh tự đặt cho mình câu hỏi để suy nghiệm rằng phía sau tiến trình của sự kiện phơi bày trước mắt là nhà nước CSVN đang cố gắng hình thành điều gì? Hoàn cảnh dù có khác nhau xa giữ thời của cô Thuỳ Trâm và của những người Việt Kiều về dự hội, nhưng bản chất của những màn tuồng hát đều như nhau thôi, là cố ý dẫn dắt người mình đến sự quên đi thực trạng tệ hại, độc tài, mất dân chủ, tham nhũng... Quên hết đi!
Đó là chuyện ở bên nhà. Đến như chuyện xảy ra ở bên trời phương tây thì càng nghe càng tội nghiệp. Có một ông tự nhận là là nhà báo, bước vào “chợ phiên” Meeting VietNam bằng vé mời mang tên người khác. Chuyện này tự nó chẳng có gì mà ầm ĩ, tôi từng làm như vậy ở Mỹ; nhưng phải nói ngay vé hội thảo thông thường khác có khi phải mua vài chục đô trong các hội thảo dân sự bình thường, có thể nhường, cho hay tặng người khác, không ai quan tâm. Vé vào dự Meeting Vietnam mang tính chính trị “nhạy cảm”, ban tổ chức rất cảnh giác vì phải ngăn ngừa chống đối. Thế là ông nhà báo bị chận lại. Cuối cùng thì “ông nhà báo” cũng được ban tổ chức chấp nhận cho dự “Lễ hội Meet Việt Nam” (miễn phí), ăn tiệc ngon, xem ca kịch miễn phí, trong gian phòng ấm cúng, xem Hà Nội tiếp thị ca nữ thuộc đẳng cấp chân dài VN lộng lẫy. Ông nhà báo bỗng dấy động “lòng nhân đạo đáng nguyền rủa”, bỗng suy bụng ta ra bụng người khi viết lời tự hỏi rằng ngoài trời giá rét kia thương hại cho không biết có bao nhiêu người biểu tình đòi dân chủ muốn vào thưởng thức mà không được vào! Thật đáng kinh ngạc cho nhận thức chính trị của ông nhà báo! Hay là vì rượu thịt no say, rửa mắt chán chê rồi mà ông nhà báo bỗng chạnh lòng thương... hại cho những người đấu tranh! Người đấu tranh vì ý thức trách nhiệm sẽ không ngại gian khó, không vì quyền lợi cá nhân, có khi còn nằm sàn ximăng nhà tù, để hình thành những giá trị cho đất nước là cách sống kiên cường, còn kẻ ham làm như cảnh đời “chó kiểng chó cưng chó gặm xương”, quả có thể sung sướng một đời nhưng là kiểu sống lệ thuộc, khác hẳn nhau đấy!
Không chỉ một Nguyễn Hữu Liêm và cái ông nhà báo lẩm cẩm kia, mà có đến 70% của bốn triệu người là đảng viên và hai triệu hội viên hoạt động ngoại vi đảng CSVN mang tinh thần sống xu thời, “ thà làm chó kiểng chó cưng, làm chó gặm xương chứ không làm người phản kháng vì sự tiến bộ nhân loại!”.
Phải công bằng mà nói, cũng có nhiều đảng viên tốt nằm ngay trong nội bộ đảng nên thỉnh thoảng ta thấy xì ra chuyện bê bối Tổng cục II và con ma T4, chuyện Năm Cam, PMU 18, tiền polymer, PCI... Vẫn có sự kiên cường của nhà trí thức Nguyễn Mạnh Tường của năm 1956, tức 53 năm trước, để nay hậu thế thấy đau lòng vì sao VN vẫn cứ chậm bước. Lý do chắc hẳn là vì còn nhiều người như Nguyễn Hữu Liêm và ông nhà báo kia, và loại đảng viên vào đảng vì tìm kiếm cơ hội...
Ngành kinh doanh nước Mỹ cũng lạc hướng khi làm cho dân Mỹ nhất là thanh niên “lầm lẫn lợi thế và giá trị”. Thanh niên Mỹ không tiền mua hàng hiệu như đi giày Nike mua xe cao cấp thì thấy mình thua kém xấu hổ vì nghèo! Từ đó nảy sinh tâm trạng bất mãn gây thảm sát trường học. Đó là hậu quả của lối sống xã hội tiêu thụ và quảng cáo! Cô dâu không có món quà cưới là kim cương sẽ tủi phận cho mình không có tín vật tượng trưng cho tình yêu toàn mỹ và vĩnh cửu. Thật ra là đã bị ám thị bởi một ảo tưởng! Những người như cô đã là những minh chứng hùng hồn cho khẩu hiệu: Ngành quảng cáo kim cương còn quý giá hơn chính viên kim cương! Thành công quá lớn khi ngành quảng cáo đã kết nối được viên kim cương với lòng ao ước có một tín vật toàn bích và vĩnh cửu để chúc phúc cho tình yêu!
Con người phải phân biện rõ ba yếu tố: lợi thế, đẳng cấp và giá trị. Nhan sắc, giàu có từ gia đình chỉ là “lợi thế” ngoại thân, không phải là đẳng cấp hay giá trị. Còn “đẳng cấp” hình thành từ trí tuệ (IQ cao) và công lao học tập nghiên cứu, giá trị con người có từ hoạt động đóng góp phục vụ cho cộng đồng, giúp người khác cải thiện cuộc sống!
Giàu giỏi mà chỉ hưởng thụ cá nhân, không có giá trị gì cũng không có giá trị không ai cần đến. Thầy giáo giỏi phải biết ân cần chăm lo dạy học thầy thuốc giỏi ân cần chăm sóc bệnh nhân mới được hàm ân. Nhà chính trị phải tài giỏi sáng suốt chọn con đường đúng chỉ vì quyền lợi đất nước vì cuộc sống và tiến bộ của dân chúng... mới được công nhận là giá trị. Nhà báo không viết vì sự thật sự tiến bộ, làm chính trị không tài giỏi lo hưởng thụ cá nhân thì chỉ là những người tranh cướp lợi thế!
Trong nội chiến Hoa Kỳ, Tổng Thống Lincoln nói rằng: “Nếu tôi có thể giải cứu Liên Minh này mà không cần giải phóng một người nô lệ nào tôi cũng sẽ làm, nếu tôi có thể cứu vãn Liên Minh này bằng cách giải phóng tất cả các người nô lệ tôi cũng sẽ làm”. Ngày nay, chúng ta cũng có thể nói: “Nếu tôi có thể làm cho đất nước toàn vẹn, tiến bộ, dân tộc đoàn kết mà không cần động đến đảng CS thì tôi cũng chấp nhận. Nếu để giữ cho đất nước toàn vẹn, tiến bộ, dân tộc đoàn kết mà đảng CS phải tan rã (bị cấm như Liên Xô) thì tôi cũng cố gắng phải làm!”.
An ninh mạng rất tâm đắc câu chất vấn, có vẻ khó trả lời, của những kẻ cò mồi, cốt ý muốn dồn các nhà dân chủ vào thế bí: “Đảng CS tan rã rồi đảng nào làm?” Câu hỏi tự nó đã vô nghĩa rồi: làm gì có đảng nào trong chế độ độc đảng, chẳng lẽ đảng nước ngoài với người VN quốc tịch Mỹ, Đức, Úc về làm sao? Thật ra đâu có gì khó trả lời! Đảng CS tan rã hay tự tan rã, tự tuyên bố chấm dứt nhiệm vụ để cho dân bầu quốc hội và quốc hội bầu người lãnh đạo lập ra nội các. Quốc hội của dân sẽ có thể lại bầu các đảng viên CS tốt hay lỡ bầu người xấu có thể bãi miễn hay bầu lại ở nhiệm kỳ sau, không phải mang vòng kim cô không có ngày vất bỏ như hiện nay!
Yêu cầu hết sức đơn giản, không có gì là quá đáng nhưng vì còn một số ích kỷ tham lam khiến cả dân tộc không có được. Đau đớn chưa ?
Một thực tế là các cuộc hôn nhân vì tình yêu đã giúp xoá nhoà ranh giới “ngụy ta” trong dân chúng, nhưng vì sao còn đậm nét trong chính sách của đảng CS? Chính vì một số quan tham, tham quyền, tham danh và tham tiền bám lấy chính trị để hưởng thụ.
Nghị Quyết 36 đã phát huy hiệu lực từ 10 năm nay. Nói thì hay lắm, kêu gọi đoàn kết hoà hợp dưới trướng của đảng. Thế nhưng có một việc cụ thể mà phát huy được tinh thần hoà hợp quốc gia, đó là: Ra một quyết định miễn tố cho tất cả người tham chiến từ 1945-1975 dù ở chiến tuyến nào. Sau năm 1954, Pháp đã làm việc này, khiến cho một giáo viên bị tố cáo giúp CS Hà Nội thẩm vấn tù binh Pháp thoát khỏi bị đưa ra toà án binh. Pháp nhận mình đi đô hộ là sai và công dân Pháp có quyền không ủng hộ!
Trong chiến tranh VN có biết bao nhiêu sai lầm biết bao nhiêu người can dự từ CCRĐ, đến Nhân Văn-Giai Phẩm và xét lại chống đảng, từ việc giết học sinh miền Nam bất mãn, đến giết học sinh miền Bắc biểu tình đòi công bằng chế độ đi nghĩa vụ ... nào là chiêu hồi, lính VNCH, tù bình, đặc công tình báo bên này bên kia giết nhau qua lại quá nhiều...
Muốn đoàn kết phải thấy rõ đó là các cuộc chiến tranh và các chính sách không nên có, để ngăn việc trả thù cá nhân (như sau CCRĐ) phải có một sắc lệnh miễn tố. Anh em trong nước là công dân như nhau sau khi đã hoà bình thống nhất. Nếu thực lòng vì dân tộc và vì đất nước thì sau ngày 30 Tháng Tư 1975, người cộng sản phải hành xử như người Mỹ đối xử với đạo quân miền Nam thời nội chiến. Tội nghiệp thay, cái Nghị Quyết 36 muộn màng đến hơn hai mươi năm mà vẫn không chứng tỏ người CSVN khôn hơn ra.
Thật chán ngán khi không có một thay đổi nào được chấp nhận mà cứ cố chứng minh cho cái sai thành cái đúng như việc làm quảng cáo cho sản phẩm ế!
Nỗi buồn vào những ngày cuối năm này chắc còn kéo dài sang năm 2010.
Trần Thị Hồng Sương
