Một đại biểu bỏ lá phiếu của mình trong cuộc bầu cử Hội đồng Nhân Quyền của Liên Hiệp Quốc tại trụ sở LHQ ở New York. Ảnh: Tân Hoa Xã
Việc Trung Quốc, Nga, Arab Saudi, Việt Nam, Cuba và Algeria giành ghế
trong Hội đồng Nhân quyền LHQ hôm thứ Ba, khiến các tổ chức nhân quyền
độc lập nổi giận và cho rằng kết quả cuộc bầu cử này sẽ làm suy yếu uy
tín của cơ quan giám sát nhân quyền này.
Đại Hội Đồng LHQ bầu 14 thành viên mới cho Hội Đồng Nhân Quyền gồm 47
chỗ tại Geneva, một cơ quan có quyền soi xét các vụ vi phạm nhân quyền
trên thế giới bằng cách đưa ra các nghị quyết - khi mà họ quyết định làm
như vậy. Cơ quan này cũng có hàng chục chuyên gia đặc biệt giám sát các
quốc gia có vấn đề và những đề tài quan trọng, từ tử hình tới tấn công
bằng máy bay không người lái.
Anh, Pháp, Maldives, Macedonia, Mexico, Morocco, Namibia và Nam Phi cũng đã được bầu vào Hội đồng này với nhiệm kỳ ba năm.
Liu Jieyi, Chủ tịch luân phiên Hội đồng Bảo an
Liên Hợp Quốc và đại diện thường trực của Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc.
Ảnh: Xinhua
Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền (HRW) lưu ý rằng, năm thành viên mới của
Hội đồng: Trung Quốc, Nga, Arab Saudi, Việt Nam và Algeria - đã từ chối
không cho các thanh tra nhân quyền của Liên Hiệp Quốc ghé thăm và xem
xét các cáo buộc vi phạm nhân quyền ở nước này. Trung Quốc, Nga và
Algeria có hơn 10 yêu cầu cho chuyên gia Liên Hiệp Quốc vào mà chưa được
thực hiện, một số yêu cầu này được gửi từ năm 2000 tới nay, HRW cho
biết. Arab Saudi và Việt Nam cũng có 7 yêu cầu chưa được đáp ứng, họ
nói.
"Các nước không đồng ý các chuyên gia được chỉ định bởi Hội Đồng Nhân
Quyền Liên Hiệp Quốc ghé thăm có rất nhiều điều cần giải thích”, Peggy
Hicks, giám đốc vận động toàn cầu của tổ chức phi chính phủ có trụ sở
tại New York này, nói. "Nó giống như thuê một ai đó, sau đó không cho
phép họ bước vào văn phòng."
Trên đường đối diện cổng chính trụ sở Liên Hiệp Quốc, các nhà hoạt
động ủng hộ Tây Tạng treo một biểu ngữ lớn nói rằng "Trung Quốc không có
nhân quyền. "
Chỗ ngồi, được phân bổ theo vùng, đôi khi rất cạnh tranh và đôi khi
không. Tất cả 193 thành viên của Đại Hội Đồng có thể bỏ phiếu kín, những
lá phiếu đại biểu được thu thập bằng những thùng phiếu bằng gỗ.
UN Watch, một tổ chức có trụ sở tại Geneva và thường xuyên chỉ trích
các cách thực hiện quyền của LHQ, đã lên tiếng rằng những thành viên mới
này là những thành viên tồi tệ nhất mà họ được biết.
"Trung Quốc, Cuba, Nga, và Arab Saudi đã vi phạm một cách có hệ thống
các quyền của chính công dân của họ, và họ liên tục bỏ phiếu trái ngược
với các sáng kiến của Liên Hiệp Quốc để bảo vệ quyền của những người
khác, " giám đốc điều hành của UN Watch, Hillel Neuer, nói. "Đối với
Liên Hiệp Quốc để bầu Arab Saudi vào vị trí thẩm phán thế giới về quyền
con người cũng giống như một thị trấn bầu một kẻ mắc bệnh thích phóng
hỏa vào vị trí giám đốc sở cứu hỏa.”
"Đáng tiếc, cho đến nay cả Mỹ và EU đều không nói một lời về các ứng
cử viên đạo đức giả này, những người sẽ làm giảm độ tin cậy và hiệu quả
của hệ thống bảo vệ quyền con người của Liên Hiệp Quốc. Bằng cách làm
ngơ cho các chuyên gia vi phạm nhân quyền ra nhập dễ dàng và phá vỡ Hội
Đồng Nhân Quyền, các quốc gia dân chủ hàng đầu thế giới này chính là
đồng lõa trong việc làm suy đồi đạo đức trên thế giới. "
UN Watch và các nhóm khác cũng đã chỉ trích Hội Đồng Nhân Quyền là họ
đã quá bận tâm với các báo cáo và nghị quyết chỉ trích Israel về vấn đề
Palestine. Ngược lại, Neuer nói rằng Hội Đồng đã chẳng bao giờ thông
qua được một nghị quyết quan trọng về Nga, Trung Quốc hay Arab Saudi.
Cuộc bầu cử năm nay đã có một số gay cấn phía sau hậu trường. Arab
Saudi dự kiến sẽ gặp rắc rối với cuộc bỏ phiếu tại Đại Hội Đồng Liên
Hiệp Quốc vì tháng trước nó đã chiến thắng, để rồi sau một ngày lại bị
loại, trong việc tìm kiếm một ghế tại Hội Đồng Bảo An giai đoạn
2014-2015, đây là một sự kiện chưa từng có. Quốc gia này rõ ràng đang
phản đối sự khác biệt với Mỹ về vấn đề Trung Đông, bao gồm phản ứng của
Washington trước khủng hoảng Ai Cập và Syria, và việc Mỹ tiếp cận Iran,
kẻ thù của Arab Saudi trong khu vực.
Cho đến tuần trước, Jordan cũng là một ứng cử viên. Nhưng sau đó nó
đã bỏ cuộc đua Hội Đồng Nhân Quyền, mở đường cho Arab Saudi để giành
chiến thắng mà không gặp sự kháng cự. Jordan, trong khi đó, đang cố gắng
thay chỗ Arab Saudi trong Hội Đồng Bảo An.
Người thua cuộc trong cuộc bỏ phiếu hôm thứ Ba là Uruguay, bị đánh
bại bởi Cuba và Mexico trong khu vực Mỹ Latinh và Caribebean. Còn Nam
Sudan thì không nhận được đủ số phiếu để giành chiến thắng một trong bốn
ghế của khu vực châu Phi.
Mỹ là một trong những thành viên hiện tại của Hội Đồng Nhân Quyền, nhiệm kỳ của Mỹ sẽ hạn hết hạn vào năm 2015.
Hicks của Human Rights Watch kêu gọi các quốc gia có trách nhiệm hãy
chỉ ra những vụ vi phạm của những quốc gia đàn áp quyền con người tồi tệ
nhất, bất chấp thành viên hội đồng là ai.
"Với sự trở lại của Trung Quốc, Nga, Arab Saudi và Cuba, công việc
của các nhà hoạt động bảo vệ nhân quyền tại Hội Đồng Nhân Quyền năm kế
tiếp sẽ bị giảm bớt”, ông Hicks nói. “Các quốc gia thực sự cam kết thúc
đẩy nhân quyền cần phải tăng gấp đôi nỗ lực của họ trong các vấn đề quan
trọng, ví dụ như trách nhiệm giải trình ở Sri Lanka, vi phạm nghiêm
trọng ở Cộng hòa Trung Phi, và cuộc khủng hoảng đang diễn ra ở Syria.
May mắn thay, không có quốc gia có quyền phủ quyết tại Geneva, do đó,
một cộng đồng đa số làm việc chăm chỉ vẫn có thể đạt được kết quả cụ
thể".
