Phạm Chí Dũng
Vụ việc Công an TP.HCM và công an một số địa phương ngăn chặn không
cho ra khỏi nhà đối với những người đấu tranh dân chủ vào ngày 25/7/2014
và cả một số ngày sau đó là bằng chứng mới nhất, sống động nhất và cũng
lộ liễu nhất về việc “Nhà nước Việt Nam luôn tôn trọng và bảo đảm các
quyền con người”.
Ngày 25/7 cũng là thời điểm mà một đoàn giám sát về tự do tôn giáo
của Liên hiệp quốc dẫn đầu bởi ông Heiner Biederfeldt, Báo cáo viên đặc
biệt của LHQ, vào TP. HCM để gặp gỡ một số chức sắc tôn giáo và nhân
chứng, nhằm kiểm chứng tính thực chất về việc “Việt Nam chấp nhận các
khuyến nghị của Hội đồng nhân quyền Liên hiệp quốc” là như thế nào.
Không chỉ bác sĩ Nguyễn Đan Quế, nhà báo độc lập Phạm Chí Dũng, bà
Dương Thị Tân (vợ tù nhân Điếu Cày Nguyễn Văn Hải), cựu tù nhân chính
trị Phạm Bá Hải, mà hai mục sư Tin Lành là Nguyễn Hoàng Hoa và Nguyễn
Mạnh Hùng cũng bị công an địa phương ngăn chặn ngay tại nhà riêng nhằm
không cho tiếp xúc với ông Heiner Biederfeldt – Báo cáo viên đặc biệt
của LHQ. Bất cứ động tác nào của công dân hợp pháp muốn rời khỏi nhà đều
bị nhân viên an ninh và cảnh sát xô đẩy bằng hành vi thô bạo và hoàn
toàn bất hợp pháp.
Vi phạm cam kết
Trước khi được chấp thuận tham gia chính thức vào Hội đồng nhân
quyền Liên hiệp quốc, Nhà nước Việt Nam đã cam kết trước chủ tịch Hội
đồng nhân quyền 14 điều, trong đó có nội dung sẽ mời báo cáo viên đặc
biệt của Liên hiệp quốc về tự do tôn giáo đến Việt Nam, và “sẽ tạo điều
kiện tốt nhất” để báo cáo viên này được tiếp xúc với những ai mà Liên
hiệp quốc thấy cần gặp.
Vào nửa đầu năm 2014, cam kết trên được giới lãnh đạo cao cấp Việt
Nam là ông Trương Tấn Sang – Chủ tịch nước, và ông Nguyễn Tấn Dũng – Thủ
tướng chính phủ, cùng Bộ Ngoại giao và Bộ Công an Việt Nam nhiệt tình
lặp lại trong những cuộc làm việc với Thứ trưởng ngoại giao Hoa Kỳ Wendy
Sherman và Cố vấn đặc biệt của Chính phủ Hoa Kỳ. Cam kết về tự do tôn
giáo cũng được đưa vào báo cáo chính thức của Phái đoàn Việt Nam tại
buổi xem xét báo cáo đầu ra của Hội đồng nhân quyền Liên hiệp quốc vào
tháng 6/2014 tại Thụy Sĩ.
Một ủy viên Bộ chính trị khác và được xem là ứng viên tiềm tàng cho
cương vị Tổng bí thư tại đại hội đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 12 vào
năm 2016 – ông Phạm Quang Nghị – cũng vừa đưa ra khẩu hiệu “Việt Nam
luôn bảo đảm nhân quyền” trong chuyến công du của ông ở Hoa Kỳ vào thời
gian này.
Để có được sự thuận thảo của các quốc gia trong khối Hiệp định đối
tác thương mại Xuyên Thái Bình Dương (TPP), Nhà nước Việt Nam đã chấp
nhận tham gia vào Hội đồng nhân quyền Liên hiệp quốc cùng các điều kiện
về nhân quyền và dân chủ hợp lý mà cộng đồng quốc tế đòi hỏi. Tuy nhiên,
bằng chứng ngăn chặn công dân mới nhất vừa nêu đã cho thấy đối với giới
lãnh đạo cao cấp Việt Nam, nói và làm vẫn là hai hành vi khác nhau về bản chất, không chỉ bản chất chính trị mà cả về tư cách chính khách.
Tư cách chính khách?
Sự khác biệt quá cơ bản về bản chất trên có lẽ đã là nguyên do đủ
nặng ký để Nhà nước Úc, dù trước đây khá nhã nhặn với chính quyền Việt
Nam, nay cũng phải tỏ thái độ kiên quyết hơn trong việc đòi hỏi Việt Nam
phải tôn trọng hơn nữa các quyền con người.
Ngay trước thềm cuộc đối thoại nhân quyền Việt – Úc sẽ diễn ra vào
cuối tháng 7/2014, chính quyền Việt Nam lại ghi thêm một điểm rất xấu về
“thành tích” vi phạm nhân quyền. Việc vi phạm không chỉ lần đầu và mang
tính hệ thống như thế tất yếu dẫn đến những câu hỏi không thể lảng
tránh:
1. Việc ngăn chặn bất hợp pháp đối với công dân như trên là do Công
an TP. HCM và công an một số địa phương “chủ động biện pháp nghiệp vụ”,
hay những cơ quan công an này được chỉ đạo bởi những cấp lãnh đạo nào?
2. Nếu cơ quan công an được chỉ đạo, vậy những lãnh đạo nào của Việt
Nam đã chỉ đạo ngăn chặn công dân tiếp xúc với Báo cáo viên Liên hiệp
quốc về tự do tôn giáo?
3. Nếu việc chỉ đạo ngăn chặn công dân như thế thuộc về trách nhiệm
của lãnh đạo Việt Nam – những người vẫn thường ra mặt hứa hẹn với Liên
hiệp quốc và Hoa Kỳ 14 điều cam kết về nhân quyền, liệu Liên hiệp quốc
và chính giới phương Tây nên có cái nhìn sâu xa và rạch ròi đến mức nào
đối với những lãnh đạo ấy, kể cả một cái nhìn liên đới với hai dự luật
Nhân quyền Việt Nam và Chế tài nhân quyền Việt Nam còn đang treo ở
Thượng nghị viện Mỹ?
Phạm Chí Dũng
Chủ tịch Hội Nhà báo độc lập Việt Nam
Phát ngôn viên Hội Cựu tù nhân lương tâm Việt Nam
Thành viên Diễn đàn Xã hội dân sự Việt Nam
* * *
Pham Chi Dung - What government leaders of Vietnam ordered to prevent citizens from meeting UN Rapporteur?
Ho Chi Minh City Department of Police and some local policemen
barred some pro-democracy activists from going out of home from July 25,
2014 to some days later it’s the latest, liveliest and most blatant
example about “State of Vietnam always respects and guarantees human
rights.”
On July 25, Mr. Heiner Biederfeldt, the UN Special Rapporteur on
freedom of religion arrived HCM city to meet a number of religious
leaders and witnesses to verify how the nature of the “Vietnam accepted
the recommendations of the Human Rights Council of the United Nations”
is.
Not only Dr. Nguyen Dan Que, independent journalist Pham Chi Dung, Mrs. Duong Thi Tan (ex-wife prisoner Nguyen Van Hai Dieu Cay), former prisoner of conscience Pham Ba Hai were prevented at their home gate, but also two Protestant pastor Nguyen Hoang Hoa and Nguyen Manh Hung
did. Any movement of legitimate citizens to go out one’s houses was
pushed inside by security policemen rudely and entirely illegally.
Breached its Commitment
Before being formally approved to be a member of the Human Rights
Council of the UN, the Vietnam authorities committed 14 conditions,
including inviting the UN special rapporteurs of religious freedom to
Vietnam, and “creating the best conditions” so that he can meet anyone
necessarily.
In the first half of 2014, the above commitment was reiterated by
the high-level leaders, President Truong Tan Sang, PM. Nguyen Tan Dung,
the Foreign Ministry and the Ministry of Public Security in the meeting
with U.S. Deputy Secretary of State Wendy Sherman and Special Advisor to
the Government of the United States. Commitment to religious freedom
also integrated in the official report of the Vietnam delegation at the
UN Human Rights Council in June 2014, Switzerland.
One other member of Politburo Mr. Pham Quang Nghi, considered as a
potential candidate for General Secretary of the Communist party in the
12th congress in 2016, also just launched the slogan “Vietnam always
ensures human rights” in his tour to the United States recently.
By the agreement of nations within Trans-Pacific Partnership (TPP),
the State of Vietnam was accepted to participate in the Human Rights
Council at the United Nations with condition that it meets human rights
and democracy the international community requires. However, the most
last evidence to prevent citizens mentioned has shown that to senior
leaders in Vietnam, “say and do” are still two different acts, politically and morally.
Morality of politician?
The said difference may be the reason that Australia, though
formerly quite courteous to the government of Vietnam, expressed their
stronger stance in demanding the Vietnam state should respect more human
rights.
Ahead of the human rights dialogue between Vietnam and Australia on
late July 2014, Vietnam government scored a very bad point about the
“achievement” of human rights violations. Such not-to-be-the-first
violation but systemic, inevitably leads to questions can not be
avoided:
1. Illegal prevention with “actively operational measures” to the
above citizens executed by either themselves – the HCMC police and some
local police or order from the higher levels?
2. If the police was directed, so what leaders of Vietnam have
instructed to prevent citizens contacting with the UN Rapporteur on
freedom of religion?
3. If such direction to prevent citizens is the responsibility of
Vietnam’s leaders who often come out promising with the UN and the U.S.
about 14 commitments on human rights, what extend the UN and the Western
world should have a deep and sharp look at these leaders, including a
link with two bills, Vietnam human Rights Act and the Vietnam Human
Rights Sanctions, are still pending in U.S. Senate?
Pham Chi Dung, PhD.
President of Independent Journalists Association of Vietnam
Spokesman of Former Vietnamese Prisoner of Conscience
Member of Vietnam’s Civil Society Forum
Translated by Trang Thien Long
