Phạm Thanh Nghiên
“Mày mà là phụ nữ à!”.
Câu nói được “phun” ra từ cửa miệng một tên công an mật vụ khi hắn
bị một phụ nữ là tôi chất vấn về lối hành xử thô bạo và vô lễ. Có lẽ,
đối với một người phụ nữ, không còn sự xúc phạm nào nặng nề hơn thế.
Hắn vừa chửi bới, vừa xông vào tận cổng định cướp chiếc máy chụp
hình trên tay tôi, thái độ sừng cồ và dữ tợn. Hắn giơ cánh tay lên định
đánh tôi nhưng kịp dừng lại: “Còn có những cách khác hữu hiệu hơn nhiều để trừng phạt “con nhãi nhép phản động”, hơn là đánh “nó” ở đây”.
Chắc hắn nghĩ như thế nên hạ cánh tay xuống. Phía bên ngoài cổng,
Nguyễn Hoàng Vi đang la hét, vùng vẫy giữa hàng chục tên mật vụ khác đã
đứng chầu sẵn từ trước để bắt cô.
Đấy là một trong những sự việc “nho nhỏ” xảy ra hồi tháng 4 năm
2013. Khi mà hàng chục “chiến sĩ công an” mặc thường phục đã được huy
động canh gác ngày đêm trước tư gia nhà tôi với nhiệm vụ chắc hẳn họ đã
rất tự hào: không cho tôi bước ra khỏi cổng đồng thời ngăn cản và bắt giữ bất cứ ai tới thăm hỏi tôi trong những ngày đó.
Và hắn, chỉ là một trong nhóm những tên chịu trách nhiệm ngăn cản không
cho tôi bước ra khỏi cổng, nơi các đồng đội khác của hắn đang vây bắt
và lôi bạn tôi đi thẩm vấn hàng giờ đồng hồ ở trụ sở công an phường Đông
Hải 1.
Không một điều khoản nào trong luật pháp của Nhà nước CHXHCN Việt
Nam cấm việc các công dân đi thăm hỏi hay gặp gỡ nhau. Càng không có một
quy định nào cho phép công an hay bất cứ cá nhân, tổ chức nào ngăn cản
quyền tự do đi lại của công dân. Khi bị tôi chất vấn, những kẻ nhân danh
đại diện cho luật pháp này hoặc chỉ biết im lặng, hoặc lớn tiếng chửi
bới, đe dọa. Và tất nhiên không chỉ có thế: bắt bớ và thẩm vấn là khâu
cuối cùng để hoàn tất chu trình trấn áp đối với những người bị coi là
“chống chế độ xã hội chủ nghĩa tươi đẹp”.
Từ tháng 4 đến nay, rất nhiều sự kiện đã xảy ra với tôi: bị triệu
tập, bị ngăn cản quyền đi lại (dù là ra khỏi cửa), bị bắt giữ giữa
đường, bị thẩm vấn, bị phạt tiền chỉ vì ra khỏi địa phương không xin
phép chính quyền, và bạn bè tới thăm bị ngăn cản, bắt giữ…
Sự việc mới nhất xảy ra với tôi là ngày 25 tháng 11 vừa qua, điện
thoại di động của tôi và của mẹ tôi đã đột ngột bị cắt, chỉ sau vài giờ
Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam được thành lập. Khi được hỏi, phía cung
cấp dịch vụ điện thoại đã không ngần ngại thừa nhận chính An Ninh (không
nói rõ cơ quan An ninh nào) ra lệnh cắt. Đối với chúng tôi, đó là những
chuyện thường xuyên phải đối mặt. Đến nỗi chúng tôi sẽ rất ngạc nhiên
thậm chí hoang mang nếu được yên thân trong một thời gian ngắn.
Trong khi ở các quốc gia tiến bộ, phụ nữ – một nửa của thế giới –
đang dần dần được cân bằng và bình đẳng về cơ hội với một nửa còn lại.
Thì tại Việt Nam, khi mà vấn đề “Nhân Quyền – Dân Chủ” trở thành điều
cấm kỵ thì giá trị của người phụ nữ càng bị coi rẻ. Nhất là những phụ nữ
không chấp nhận sống theo định hướng và sắp đặt của giới cầm quyền.
Cuộc sống của những phụ nữ này đồng nghĩa với vô số rủi ro và nguy hiểm.
Rất nhiều người chỉ vì hành động theo lương tâm và trách nhiệm của mình
mà phải trả giá bằng những năm tháng lao tù: Lê Thị Công Nhân, Bùi Thị
Minh Hằng, Mai Thị Dung, Tạ Phong Tần, Võ Thị Thu Thủy, Đỗ Thị Minh
Hạnh, Nguyễn Phương Uyên, Trần Thị Thúy, Hồ Thị Bích Khương, Lê Thị Kim
Thu, Lô Phương Thảo, Nguyễn Đặng Minh Mẫn, Phạm Thanh Nghiên… và nhiều
người khác nữa. Nhưng, dù là nạn nhân của hàng loạt những vi phạm nhân
quyền trầm trọng và kéo dài chúng tôi vẫn thấy mình còn may mắn hơn rất
nhiều những phụ nữ khác. Họ không có cơ hội lên tiếng hoặc không biết
cách để kể về câu chuyện của chính họ.
“Chúng ta nên làm gì khi Nhân quyền của chúng ta bị xâm phạm?”.
Im lặng? Chấp nhận? Quy hàng? Tự vẫn?
Không. Đó không nên là sự lựa chọn của bất cứ ai. Dẫu biết rằng nếu
chúng ta đối mặt có nghĩa chúng ta sẽ đứng trước những thách thức đầy
hiểm nguy và khốn khó. Nhưng chúng ta sẽ mạnh mẽ hơn nếu chúng ta ngồi
lại với nhau. Câu chuyện của mỗi người sẽ được nhiều hơn những sự lắng
nghe và chia sẻ. Chính quyền có thể coi sự ngồi lại với nhau ấy như một
hành động xấc xược và thách thức nhưng không thể vì thế mà chúng ta
không dám thể hiện niềm tự hào và tình yêu thương của chúng ta. Đối mặt
bây giờ để đảm bảo một tương lai tốt đẹp sau này là một sự lựa chọn cần
thiết.
Cắt điện thoại, sách nhiễu, đe dọa, trù dập, đánh đập, bắt bớ, tù
đầy…có thể là những thứ mà bất cứ ai trong số chúng ta muốn có Nhân
Quyền sẽ phải đối mặt. Đừng để những thứ đó ngăn cản tình yêu, niềm tự
hào và khát vọng của chúng ta, những Phụ nữ Nhân quyền.
Phạm Thanh Nghiên
Hải phòng ngày 4/12/2013