Lưu Nguyễn Đạt, TS, LS
December 3, 2013
December 3, 2013
Fairfax, VA, December 2, 2013. Cô Huỳnh Thục Vy là một cây bút biên khảo xuất sắc,[1] đồng thời là một nhà hoạt động chính trị trẻ can trường có nhiều ảnh hưởng tại Việt Nam và được quý mến tại hải ngoại.
Cô là con gái của nhà văn bất đồng chính kiến Huỳnh Ngọc Tuấn và thường
sinh hoạt chung với giới trí thức trẻ dấn thân cứu nước, trong đó có em
trai là Huỳnh Trọng Hiếu. Cô thường phát biểu lập trường văn hoá,
chính trị, tôn giáo khác với quan điểm của chính quyền Việt Nam, do đó
cô và gia đình luôn luôn bị quấy nhiễu và trừng phạt tại Tam Kỳ, Sài
Gòn, Hà Nội.
Ngày 25.11.2013, tổ chức Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam được
thành lập, với sự tham gia của các phụ nữ trên khắp nước và cô Huỳnh
Thục Vy là một trong 9 sáng lập viên/vận động của Tổ chức.
Việt Thức [1]: Xin cô Huỳnh Thục Vy cho độc giả Việt Thức biết những lý do và trong hoàn cảnh nào tổ chức Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam được thành lập?
Huỳnh Thục Vy:
Trước tiên, xin cám ơn Việt Thức đã
dành cho tôi cuộc phỏng vấn quan trọng này. Hiện nay, Việt Nam có Hội
Liên Hiệp phụ nữ Việt Nam, nhưng tổ chức này không mang giá trị dân sự,
không độc lập và vì thế không thể thực sự bảo vệ quyền lợi của phụ nữ
Việt Nam. Mục tiêu của tổ chức này là lừa mị dân chúng, lôi kéo những
phụ nữ có tham vọng vào làm việc trong tổ chức này để thay mặt đảng giám
sát các hoạt động có liên quan đến nữ giới trong xã hội. Nói chung, Hội
phụ nữ hiện đang tồn tại ở Việt Nam là cơ quan ngoại vi của Đảng cộng
sản, chỉ nhằm mục tiêu tối thượng là phục vụ quyền lợi chính trị của
đảng cộng sản. Quyền lợi của phụ nữ Việt Nam bị bỏ ngỏ. Nhu cầu khẩn
thiết được đặt ra là phải có một tổ chức xã hội dân sự được thành lập và
hoạt động thiện nguyện, phi chính trị nhằm bảo vệ phụ nữ Việt Nam trước
những hành xử vi phạm Nhân quyền của chính quyền. Phụ nữ Nhân quyền
Việt Nam ra đời vì lý do đó. Việt Nam mới vừa trúng cử vào Hội đồng nhân
quyền Liên hiệp quốc, thế giới đang ở trong “16 ngày hành động” nhằm
loại bỏ Bạo lực nhắm vào phụ nữ, và các tổ chức NGO quốc tế cũng như
chính giới các quốc gia tự do hết sức quan tâm đến sự thiếu vắng một tổ
chức dân sự ở Việt Nam thực sự vì phụ nữ Việt Nam. Trong bối cảnh đó,
chúng tôi công bố sự ra đời của PNNQVN.
Việt Thức [2]: Xin cô cho biết vắn tắt về [b] Tôn Chỉ của tổ chức Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam? [b] những ưu tiên khẩn thiết trong giai đoạn khai mở? và [c] những dự phóng quan trọng, khả thi trong tương lai?
Huỳnh Thục Vy:
Tôn chỉ của Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam là
phi lợi nhuận, phi chính trị, độc lập và chỉ làm việc liên quan đến
Nhân quyền. Nhân quyền là điểm khởi đầu mà cũng sẽ là sợi chỉ xuyên
suốt, kết nối tất cả các hoạt động của chúng tôi.
Những ưu tiên khẩn thiết trong giai đoạn khai mở này là kết nạp thêm thành viên, cả quốc nội lẫn hải ngoại. Tôi hy vọng rằng Việt Thức sẽ giúp chúng tôi truyền đạt nguyện vọng này của Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam nhắm
vào các phụ nữ hải ngoại quan tâm đến vấn đề nhân quyền trong nước.
Chúng tôi tha thiết kêu gọi sự giúp đỡ về ngoại giao cũng như tài chính
của đồng bào hải ngoại và sự tham gia làm thành viên của các chị em phụ
nữ ở hải ngoại.
Mạng
xã hội và internet đã kết nối mọi người Việt yêu nước lại với nhau,
nhiều nhóm đã ra đời trên mạng ảo. Hoạt động giới thiệu của chúng tôi
cũng nhờ thế giới ảo này mà được quảng bá. Thế nhưng, chị em chúng tôi
vẫn chú trọng vào những hành động trong thế giới thật. Trong tương lai
chúng tôi sẽ tổ chức nhiều buổi thảo luận offline để
phổ biến kiến thức Nhân quyền cho chị em phụ nữ, tổ chức các buổi dã
ngoại Nhân quyền hoặc đi phân phát các tài liệu và tin tức về Nhân quyền
cho những phụ nữ chưa có điều kiện tiếp cận, chúng tôi cũng gây quỹ để
hỗ trợ cho mẹ, vợ, con cái của những tù nhân lương tâm, đi viếng thăm
các trường hợp phụ nữ vị sách nhiễu đàn áp nói chung…Và chúng tôi nghĩ
rằng, nếu có được sự ủng hộ tài chính rộng rãi, đặc biệt từ đồng bào hải
ngoại, để có một ngân quỹ vừa đủ, chúng tôi sẽ thực hiện thành công các
hoạt động này.
Việt Thức [3]: Xin cô nói rõ [a] Tổ chức Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam có phải qua một thủ tục đăng ký, khảo sát gì trước khi sinh hoạt? [b] Liệu Tổ chức Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam có liên hệ gì với Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam? [c] Hoặc Tổ chức Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam có chịu ảnh hưởng, chỉ thị gì của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam? [d] Cô có nhận định gì chung về “thực trạng” hay “vấn nạn” này?
Huỳnh Thục Vy:
Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam là
một mạng lưới nối kết các chị em phụ nữ quan tâm và muốn dấn thân cho
quyền lợi của phụ nữ Việt Nam. Với sự hiểu biết của mình về quyền tự do
lập hội, chúng tôi biết chúng tôi có quyền ngồi lại với nhau trong một
tổ chức xã hội dân sự như thế này bất chấp thái độ của chính quyền Việt
Nam. Chúng tôi biết dù chúng tôi đăng ký, chính quyền sẽ không cấp giấy
phép hoạt động nên chúng tôi chỉ thông báo cho họ biết một cách gián
tiếp qua các hoạt động public relations trên
mạng internet. Quyền tự do lập hội là quyền phổ quát mà Việt Nam đã có
những cam kết quốc tế thực hiện nó. Quyền này không phải là một đặc ân
để chúng tôi phải tự tạo ra mối quan hệ xin-cho với chính quyền. Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam không có liên hệ gì với Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam, càng không chịu ảnh hướng hoặc nhận chỉ thị từ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Xã hội dân sự là xu hướng phát triển tất yếu để một đất nước được dân
chủ hóa và để đảm bảo quyền tự do của người dân. Hiện nay Việt Nam không
thực sự có xã hội dân sự vì các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề
nghiệp hoàn toàn nằm dưới ô dù của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và
nhận lệnh từ đảng cộng sản VN. Người dân Việt Nam khao khát tự do phải
tự tìm cách hình thành những tổ chức xã hội dân sự thực sự bảo vệ quyền
và tự do của mình vào một thời điểm thích nào đó. Và chúng tôi nghĩ thời
điểm đó đã bắt đầu.
Việt Thức [4]: Tại Việt Nam vào tháng 8/2013, luật gia Lê Hiếu Đằng đã đề xuất việc thành lập đảng Dân chủ Xã hội.
[a] Cô nghĩ sao về hiện tượng “diễn biến” này? [b] Liệu có thật, đây là
một đảng đối lập chân chính, bằng cớ? hay cũng chỉ là một “đảng đối
lập cuội” như các tổ chức chính trị ngoại vi dưới cái ô-dù phủ lớn [monolithic political umbrella] của đảng phiệt CSVN, theo đúng tiêu chuẩn: “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân (“có” hư danh) làm chủ”?
Huỳnh Thục Vy:
Dạ
thưa, việc đề xuất thành lập và việc đi vào hoạt động là một quãng
đường rất dài. Nếu không có nỗ lực thực tế, bản lĩnh chính trị và đạo
đức, và sự ủng hộ đủ lớn thì đoạn đường này còn dài hơn, thậm chí khó
đến đích. Tôi có gặp nhiều người trong nhóm 72, dù quan điểm chính trị
của tôi và họ có khoảng cách đáng kể, tôi thực sự cảm nhận nhiều người
trong số họ thực sự có tấm lòng đối với đất nước. Nhiều người chưa có đủ
bản lĩnh để xé bỏ thẻ Đảng của mình và đó là một trong những trở ngại
rất lớn mà nhóm trí thức xuất thân cộng sản này phải đối mặt. Riêng cá
nhân tôi không ủng hộ lập trường chính trị kiểu “Dân chủ xã hội” vì xu
hướng chính trị của tôi là Dân chủ tự do đặt trên nền tảng chủ nghĩa tự
do, không phải chủ nghĩa xã hội. Chắc chắc đồng bào hải ngoại còn nhiều
nghi ngờ về những trí thức cộng sản này, điều đó là hữu lý, xuất phát từ
những vấn đề lịch sử. Nhưng tôi có thể khẳng định rằng rất nhiều người
trong số họ thật lòng yêu nước.
Việt Thức [5]: Gần đây Diễn Đàn Xã Hội Dân Sự (XHDS)
được chính thức khai trương vào ngày 23-9-2013. Với cao trào xã hội dân
sự đang phát khởi đúng lúc tại Việt Nam, liệu [a] tổ chức Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam có ý định “liên kết” với các tổ chức bạn hay không? Xin Cô xác
định danh sách các tổ chức XHDS hiện hữu trong thế “liên kết” đó, đồng
thời cho biết [b] lý do phối hợp? [c] ưu điểm kết sinh bổ túc? hay trở
ngại vì lập trường khác biệt?
Huỳnh Thục Vy:
Hiện
tại, chúng tôi nỗ lực tìm kiếm sự liên kết với các NGO quốc tế, vì họ
có đầy đủ kinh nghiệm tổ chức và làm việc có thể chia sẻ với chúng tôi.
Sự liên kết với các hội đoàn mới thành lập trong nước là cần thiết
nhưng điều đó tùy thuộc vào mức độ khác biệt của tôn chỉ hành động. Tôn
chỉ của chúng tôi là Nhân quyền và phi đảng phái, chúng tôi không muốn
liên kết với những tổ chức có màu sắc chính trị. Diễn đàn xã hội dân sự có rất nhiều đảng viên Đảng cộng sản, đó là một trong những trở ngại lớn cho việc liên kết.
Việt Thức [6]: Song song với Tuyên Cáo Thành Lập Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam — Vietnamese Women For Human Rights,
quý Tổ chức có đính kèm hình ảnh những cuộc gặp gỡ với bà Jenifer và
hai đồng sự, Đại Sứ Quán Hoa Kỳ tại Hà Nội ngày 18/11/2013; với ông
Felix, Đại sứ quán Đức; với Ông David Skowronski, DSQ Australia; với Ông
Jean-Philippe Gavois, DSQ Pháp; với các vị trong DSQ Thụy Điển, v.v. —
trong sự vắng mặt của đại diện ngoại giao Nga, Trung Âu, Trung quốc, Bắc
Hàn, Kampuchia, v.v. Phải chăng Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam muốn
[a] tỏ rõ lập trường nhân bản dân chủ tự do? [b] đồng thời vận động sự
hưởng ứng của cộng đồng thế giới tự do? [c] và từ kênh đại sứ quán trên,
tìm cách “liên kết” tương trợ với các tổ chức nhân quyền phi-chính-phủ [Non-Governmental Organizations] liên hệ? [d] Ngoài ra, Cô có nghĩ người Việt tự do tại hải ngoại có thế giúp được gì cho sự phát triển của tổ chức Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam — Vietnamese Women For Human Rights hay kh ông”?
Huỳnh Thục Vy:
Chúng
tôi xác định rõ ràng rằng chỉ có những quốc gia có sự thực hành chính
trị minh bạch, tự do và tôn trọng Nhân quyền ở chính quốc gia họ thì họ
mới hưởng ứng và ủng hộ cho nỗ lực vận động Nhân quyền của chúng tôi.
Chúng tôi còn dự định sẽ vận động nhiều cơ quan ngoại giao nước ngoài
khác như Hàn Quốc, Nhật Bản… Nhưng chúng tôi không hy vọng gì vào thiện
chí của các quốc gia là hung thần của Nhân quyền như Trung quốc, Bắc
Hàn, Nga… Chúng tôi tìm cách liên hệ với các NGO quốc tế một cách trực
tiếp hoặc gián tiếp qua các Đại sứ quán các quốc gia tự do, đặc biệt
chúng tôi muốn làm partner với các tổ chức bảo vệ phụ nữ trên khắp thế
giới. Đối với cộng đồng Việt Nam hải ngoại, chúng tôi nhận thức rằng nỗ
lực của chúng tôi sẽ gặp rất nhiều khó khăn nếu không có sự ủng hộ và
trợ giúp của quý vị. Vì vậy, chúng tôi tha thiết kêu gọi sự hỗ trợ, đồng
hành của quý vị đặc biệt là sự tham gia làm thành viên của các chị em
hải ngoại.
Việt Thức [7]: Với tư cách một người đấu tranh đòi dân chủ và sáng lập viên Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam, Cô
nghĩ sao [a] về hiện tượng Việt Nam, ngày 12 tháng 11 năm 2013, được
“thắng cử” vào Hội đồng Nhân quyền Liên hiệp quốc giữa lúc những tai
tiếng về vi phạm nhân quyền của Hà Nội vẫn tiếp tục leo thang? [b] Đó là
việc đáng mừng, hay đáng lo ngại?
Huỳnh Thục Vy:
Việt
Nam được vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp quốc là một sự sỉ nhục cho
một định chế có mục tiêu bảo vệ nhân quyền. Ủy ban Nhân quyền LHQ từng
thất bại và bị mất niềm tin vì đã bầu cho Lybia dưới thời Gaddafi làm
chủ tịch Ủy ban Nhân quyền LHQ vào năm 2003. Đây là hai sự kiện tiêu
biểu mà tôi xem là một cú vỗ mặt đối với những người đang dấn thân và bị
đàn áp vì nỗ lực bảo vệ Nhân quyền của họ. Nhưng là một người hoạt
động, với sự lạc quan bắt buộc phải có, tôi tạm tin rằng Hoa Kỳ và các
quốc gia dân chủ tự do không thể lập ra một thiết chế mới, thay thế cho
một thiết chế cũ đã thất bại, rồi lại dẫm lên vết xe đổ của Ủy ban Nhân
quyền. Hoa Kỳ, trong giai đoạn này, phải chứng tỏ cho thế giới biết họ
là người đàn anh về Quyền lực mềm trong nỗ lực thực sự về Nhân quyền
trên thế giới. Nếu không có quyền lực mềm là các giá trị tự do dân chủ
nhân quyền làm nền tảng, sức mạnh quân sự, kinh tế, chính trị chưa đủ để
Hoa Kỳ lãnh đạo thế giới.
Việt Thức [8]: Với
tư cách một nhà luật học, [a] Cô có đồng ý với Luật sư Trần Thanh Hiệp
khi ông cho rằng “Việt Nam không có hiến pháp mà chỉ có cương lĩnh của
đảng”? Theo Cô [b] tình trạng 486/488 Đại biểu Quốc hội Nhà nước Cộng
sản Việt Nam bỏ phiếu “ấn nút” chấp thuận [gần 100%] Hiến pháp sửa đổi
vào ngày 28/11/2013 sẽ có hậu quả gì?
Huỳnh Thục Vy:
Dạ
thưa, tôi không phải là một nhà luật học. Tôi chỉ được học cử nhân luật
trong một trường Đại học tệ nhất trong các trường ở Việt Nam. Đam mê
của tôi cũng không phải là luật pháp mà là Chính trị học [Political science].
Nhưng với kiến thức trung bình của mình, tôi đồng ý với ý kiến của luật
gia Trần Thanh Hiệp, với những bằng chứng thực tế mà tất cả chúng ta
đều biết. Đảng cộng sản Việt Nam đã cho sửa đổi Hiến pháp để lặp lại
gần như toàn bộ, trừ một số điều còn phản động hơn Hiến pháp cũ. Điều đó
cho thấy Đảng này vẫn ngoan cố giữ chế độ độc tài và phụ thuộc hoàn
toàn vào Trung cộng, bất chấp những biến động quan trọng trên thế giới.
Điều đó theo tôi, là chỉ dấu cho sự xuất hiện một con hẻm cụt trước mặt
đảng và chế độ cộng sản Việt Nam. Còn đối với người dân Việt Nam, từ
trước nay Hiến pháp chẳng có ý nghĩa gì và Hiến pháp mới này cũng không
nằm ngoài số phận đó.
Việt Thức [9]: Với tư cách một người đấu tranh đòi dân chủ, Cô nghĩ sao [a] về Nghị định 174/2013/NĐ-CP mới được ban hành, xử phạt nặng, từ 70 đến 100 triệu đồng, các hành
vi tuyên truyền chống phá nhà nước Việt Nam và truyền bá tư tưởng phản
động? [b] Cô và gia đình có kinh nghiệm gì về cách “xử lý” trên của
“nhà nước” và công an CSVN?
Huỳnh Thục Vy:
Nghị
định 174 chỉ là một bước làm cụ thể hơn về mặt pháp lý để tạo điều kiện
thuận lợi cho các hành xử tùy tiện của chính quyền Việt Nam. Thực tế
thì trước khi có Nghị định này, ba người trong gia đình tôi đã phải chịu
đựng những hành xử thô bạo, bất lương của chính quyền và an ninh cộng
sản Việt Nam và nhiều tài sản của chúng tôi đã mất vào tay họ mà không
có hy vọng được trả lại. Có hay không có Nghị định này cũng không có ý
nghĩa gì lắm. Họ chỉ muốn hù dọa những người chưa có kinh nghiệm. Bởi,
chỉ cần chính quyền này muốn, họ có thể lôi ra ở ngóc ngách nào đó một
văn bản có thể chụp cho những người bất đồng chính kiến những hình phạt
nặng nề nhất, một cách thuận tiện nhất. Vấn đề ở chỗ, họ có đủ sức mạnh
để phạt, để bắt người hay không? Hay lại bắt tùy tiện để đến lúc phải
đối mặt với tình huống tiếp tục nhốt cũng không xong mà thả thì bị mất
mặt, mất uy.
Việt Thức [10]: Trong
trường hợp Cô hay tổ chức “Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam” bị công an sách
nhiễu đàn áp, hoặc bị cán bộ tuyên truyền nội tuyến [agit prop]
bôi nhọ, xúi giục ly gián, Cô có biện pháp bảo toàn thanh danh mình và
uy tín của tổ chức không? Cô đã gặp trường hợp điển hình nào chưa?
Huỳnh Thục Vy:
Hiện
tại chúng tôi chưa gặp phải sự sách nhiễu nào từ chính quyền. Nhưng chị
em chúng tôi sẵn sàng đối mặt với tình huống đó. Chúng tôi không e ngại
sự bôi nhọ thanh danh hay ly gián. Điều quan trọng là chị em chúng tôi
phải đoàn kết trên tinh thần tôn trọng sự khác biệt, có đủ bản lĩnh để
đối phó với khó khăn, và đặc biệt là minh bạch trong vấn đề tài chính.
Nếu làm được như vậy chúng tôi không tin là an ninh cộng sản có cơ hội
để làm ảnh hưởng đến thanh danh của Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam. Nội lực luôn quan trọng nhất trong mọi tổ chức xã hội dân sự.
Việt Thức: Chúng tôi cảm ơn Cô Huỳnh Thục Vy đã trả lời một cách ngay thẳng, chính xác về nội vụ và những vấn đề liên quan tới tổ chức Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam. Chúng tôi mong rằng Cô và tổ chức Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam sẽ
không bỏ lỡ cơ hội chứng minh khả năng, bản lĩnh và uy tín trong sứ
mạng góp phần xây dựng, khai triển và bảo trọng một xã hội dân sự chân
chính, nhân bản, phục vụ quyền lợi và phẩm giá của người dân tại Việt
Nam, hôm nay và ngày mai.
Trân trọng,
TS & LS Lưu Nguyễn ĐạtChủ nhiệm Cơ Sở Việt Thức
